| Kanun Numarası | 6200 |
| Kabul Tarihi | 18.12.1953 |
| Resmi Gazete T/S | 25.12.1953/8592 |
I – Umumi hükümler
Madde 1- (Değişik: 11.10.2011/ 662 s. KHK) Bu Kanunun amacı; yerüstü ve yeraltı sularının zararlarını önlemek ve/veya bunlardan çeşitli yönlerden faydalanmak maksadıyla bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatla verilen görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere; Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğine sahip, merkezi Ankara’da bulunan özel bütçeli bir kuruluş olan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklarını düzenlemektir.
Genel Müdürlüğün kısa adı DSİ’dir.
II – Vazife ve salahiyetler
Madde 2 – Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünün vazife ve salahiyetleri şunlardır:
a) Taşkın sular ve sellere karşı koruyucu tesisler meydana getirmek;
b) Sulama tesislerini kurmak, sulama sahalarında mevcut parsellerin tamamını veya aksamını gösterir harita ve planları yapmak veya yaptırmak ve icabı halinde kadastrosunu yaptırmak;
c) (Değişik: 11.10.2011/662 s. KHK) Sulak alanları ıslah etmek, erozyon ve rüsubat kontrolü ile ilgili etüt ve planlama işlerini yapmak veya yaptırmak, kendi tesislerini korumaya yönelik erozyon kontrolü maksatlı ağaçlandırma çalışmaları yapmak,
d) (a) ve (b) fıkralarındaki[1] faaliyetlerle ilgili olmak şartiyle sudan ve zaruret halinde yardımcı diğer kaynaklardan enerji istihsal etmek;
e) Şehir ve kasabaların içme su ve kanalizasyon projelerini tetkik, tasdik ve murakabe etmek;
Köy içme suları için teknik organizasyon ve murakabeyi sağlamak ve bu iş için Bayındırlık Müdürlükleri emrinde çalışacak lüzumlu bilgiye sahip elemanları yetiştirmek;
f) Akar sularda ıslahat yapmak ve icabedenleri seyrüsefere elverişli hale getirmek;
g) Yukardaki fıkralarda yazılı tesislerin (Çalıştırma, bakım ve onarımdahil) işletmelerini sağlamak;
h) Yukardaki fıkralarda yazılı işlerle ilgili olmak üzere rasat, tecrübe, istatistik, araştırma ve her türlü istikşaf işlerini yapmak ve ezcümle toprağın cins ve karakterini, yetiştirilecek mahsul nevilerini ve elde edilecek zirai, iktisadi faydaları ve verimlilik derecelerini tesbit etmek ve bu mevzularda gerekirse ilgili vekalet ve müesseselerden faydalanmak, amenejman planları hazırlamak ve bunları, temin edecekleri fayda ve ele alınmalarındaki zaruretlere göre seçmek, sıralamak ve Vekalete teklif etmek;
i) Yukardaki fıkralarda yazılı işlerin her türlü etüd ve projelerini yapmak veya yaptırmak (…)[2];
j) Tesislerin yapılması hususunda her türlü mali imkanları araştırmak ve icabı halinde ortaklıklar kurulmasını Vekalete teklif etmek ve Maliye Vekaletinin muvafakat ve kefaleti ve İcra Vekilleri Heyeti kararı ile uzun vadeli iç ve dış istikrazlar yapmak;
k) Umum Müdürlüğün yaptığı veya devraldığı tesislerden işletmelerini bizzat deruhte etmediklerinin işlemelerini sağlamak üzere işletmeler kurmak ya doğrudan doğruya veyahut da işletmeler marifetiyle ortaklıklar teşkil etmek ve lüzumu halinde tesisleri hakiki ve hükmi şahıslara devretmek üzere Vekalete teklifte bulunmak;
l) Hükümet daireleriyle Hükümete bağlı müesseseler ve diğer hükmi ve hakiki şahıslar tarafından yapılıp amme menfaati bulunan ve Umum Müdürlüğün vazifesi ile ilgili işlere ait proje ve keşif evrakını tetkik ve tasdik etmek, inşaatın yapılmasının proje ve fenni icaplara uygunluğunu murakabe etmek ve bu işlerin etüd ve projelerini uygun gördüğü bir ücret mukabilinde yapmak veya yaptırmak;
m) Umum Müdürlüğün yukarki fıkralarda yazılı çalışmalarının yürümesine ve gelişmesine muktazi garaj ve atelyeleri, makine ve malzeme ambar ve depolarını, idare binalarını, servis ve akaryakıt tesislerini, laboratuvarları, deneme istasyonlarını, işletme ve koruma emniyetlerini sağlayacak bina ve lojmanlarla telefon şebekelerini, radyo verici istasyonlarını, Umum Müdürlüğün vazifelerinin verimli yönetimine yarayacak diğer tesisleri yapmak veya yaptırmak, teçhiz etmek, kiralamak ve bakımlarını temin etmek;
n) Umum Müdürlüğün vazifesi içinde bulunan işlerin yapılmasına lüzumlu arazi ve gayrimenkulleri kanunlarına göre muvakkat olarak işgal etmek veya istimlak etmek veya satın almak;
o) Umum Müdürlüğün çalışma konusuna giren işleri yapmaya lüzumlu malzeme, makine, teçhizat ve taşıtları seçmek, sağlamak, çalıştırmak ve icabında kira mukabili vermek ve bunlar için gerekli tamir atelyeleri ile tesisleri kurmak ve işletmek.
p) (Ek: 11.10.2011/662 s. KHK) Kullanılmış suları tekrar kazanmak maksadıyla gerekli tesisleri yapmak veya yaptırmak,
r) (Ek: 11.10.2011/662 s. KHK) İşletmeye açılan hidroelektrik santrallerin su kullanım hakkı anlaşmalarına uygun olarak işletilip işletilmediğini kontrol etmek, bunlarla ilgili her türlü hesap ve tahsilât işlemlerini yapmak, (ek ibare: 19.04.2018/7139)[3] baraj, gölet ve kanal gibi su yüzeyleri ile rezervuar alanında azami su kotu ile işletme kotu arasında kalan yerlerde güneş enerjisi sistemlerinin kurulmasına yönelik taleplerden uygun görülenleri bedeli karşılığında kiralamak, (1)
s) (Ek: 11.10.2011/662 s. KHK) Sınıraşan ve sınır oluşturan sular konusunda görev alanı ile ilgili çalışmalar yapmak,
t) (Ek: 11.10.2011/662 s. KHK) Yardım mahiyetindeki uluslararası su sondajı veya diğer faaliyetler ile sulama tesislerinin işletme ve bakım hizmetlerini devralan kuruluşlar hariç, kamu kurum ve kuruluşları ile yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilere yurt içinde ve yurt dışında ücreti karşılığında eğitim, etüt, planlama, proje hazırlama, müşavirlik, laboratuvar ve kontrollük hizmeti vermek,
u) (Ek bent: 11.10.2011/662 s. KHK) (değişik ibare: 19.04.2018/7139)[4] Su tahsislerini yapmak, yerüstü ve yeraltı sularını kalite yönünden izlemek, atıksular sebebiyle yerüstü ve yeraltı sularının kirlenmesinin tespiti hâlinde durumu Orman ve Su İşleri Bakanlığına bildirmek, (1)
v) (Ek: 19.04.2018/7139)[5] Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerini yürütmek,
y) (Ek: 11.10.2011/662 s. KHK) Mevzuatla verilen diğer görevleri yapmak.
———————————————
Madde 3 ila 20 arası teşkilat hükümleri olduğu için buraya alınmamıştır.
———————————————-
IV – Çalışma esasları
Madde 21 – (Değişik: 04.07.1988/336 s. KHK; Aynen kabul: 07.02.1990/3612) 2 nci maddenin a,b,c,d,f fıkralarına giren işlerin ele alınması ve bunların inşa sırları Başbakanlık, Maliye ve Gümrük, Bayındırlık ve İskan, Sanayi ve Ticaret, Tarım Orman ve Köyişleri ile Sağlık ve Sosyal Yardım bakanlıkları temsilcilerinin katılmasıyla işin verimliliği veya ele alınmalarındaki zorunluluk bakımından sıralanıp tespit edilir ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığının teklifi üzerine Başbakanın onayı ile kesinleşir. Konularla bunların sıralarında yapılacak düzeltme, ekleme veya değişmeler aynı usule tabidir.
Ancak seylap ve diğer acil müdahaleyi gerektiren olaylarda yapılacak işler için kararlar, yukarıdaki fıkra hükmüne tabi olmaksızın, Genel Müdürlük tarafından alınır ve uygulanır.
Madde 22 – Umum Müdürlük 2 nci maddeye giren işlere ait olmak ve mali imkanlar gözönünde bulundurulmak üzere her bütçe yılı başında üç yıllık bir iş programı hazırlar ve Bayındırlık Vekaletinin tasdikı ile bu programı tatbik eder.
Madde 23 – 2 nci maddede yazılı işlerin yapılması aşağıdaki hükümlere tabidir:
a) Gerekli masrafların her yıla ait kısımları ile icabı halinde bu maksat için yapılmış olan borçlanmalara ait taksit ve faizleri o yılın bütçesine konacak tahsisatla karşılanır.
b) Tesisler ortaklıklar tarafından meydana getirilecek ise bu takdirde tesis masrafları ortaklar arasındaki sözleşme hükümlerine göre sağlanır.
Ortaklık dolayısiyle Umum Müdürlüğe düşecek masraf payları o yıl bütçeye konacak tahsisatla karşılanır.
c) (Değişik: Değişik: 04.07.1988/336 s. KHK; Aynen kabul: 07.02.1990/3612) Kurulan tesis birden fazla maksadı havi olması halinde tesis bedelinin her maksada isabet eden kısmı Bayındırlık ve İskan Bakanlığının teklifi ve Başbakanın onayı ile kesinleşir.
d) Muhtelif arazi sahalarının sulanmasına yarıyan müşterek tesislerin bedelinden her arazi sahasına isabet eden kısmı o saha yüz ölçümünün umumi saha ölçümüne bölünmesi suretiyle hesaplanır.
Madde 24 – Tesislerin meydana getirilmesi için ihtiyar olunacak bilcümle masraflar 25 inci maddede yazılı esaslar dairesinde bu tesislerden istifade edebilecekler tarafından ödenir.(Ek cümleler: 9/5/2008-5762) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun hükümlerine göre meydana getirilen tesislerden katkı payı ödemesi yapılmış olanların; katkı payı ve ortak tesis yatırım harcamalarına tekabül eden kısmı görevli şirketin işletme süresi sona erdikten sonra bu maddede yazılı esaslar dâhilinde tesislerden istifade edebilecekler tarafından ödenir. 3996 sayılı Kanun hükümlerine göre meydana getirilen tesislerden istifade edebilecekler tarafından ödenecek yatırım harcamalarının tespitinde, idarece yapılan kamulaştırma, arazi toplulaştırması ve tarla içi geliştirme hizmet giderleri dikkate alınmaz. Sulamadan faydalanacakların arazi toplulaştırma bedelini ödemeyi kabul etmeleri halinde görevli şirketin yapacağı toplulaştırma bedeli, yatırım harcamalarının tespitinde dikkate alınır. 3996 sayılı Kanun hükümlerine göre meydana getirilen tesislerde görevli şirket ile sulamadan istifade edenler arasında sözleşme imzalanmaması halinde; idare ile görevli şirket arasında belirlenen ve sulamadan istifade edenler tarafından ödenecek ücretin miktarı ve ödeme zamanı sulama birliğinin bulunmadığı yerlerde muhtarlıklarda ilan edilir. İlan edilen ücretin ödenmemesi halinde başka bir ihtara lüzum olmaksızın görevli şirket tarafından sulamadan istifade edenlerden genel hükümlere göre tahsil edilir. 3996 sayılı Kanun hükümlerine göre gerçekleştirilecek sulama projelerinde görevli şirket tarafından inşa edilecek sulama kanallarının geçeceği alanlara isabet eden Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, Genel Müdürlüğe tahsisli veya bu amaçla tahsis edilecek taşınmazlar, kullanım esasları sözleşmede belirtilmek suretiyle, sözleşme süresi boyunca bedelsiz olarak görevli şirketin kullanımına bırakılır.
a) (Değişik: Değişik: 04.07.1988/336 s. KHK; Aynen kabul: 07.02.1990/3612) Ödeme müddeti ve ödemenin başlangıç tarihi bu tesislerin hususiyetlerine, mahalli şartlara göre Genel Müdürlükçe tespit ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığının teklifi üzerine Başbakanın onayı ile karara bağlanır.
Fevkalade hallerin tahaddüsünde ödeme müddeti, aynı yollardan gidilmek suretiyle uzatılabilir.
b) Tesislerdeki Ödemeler faize tabidir. Ancak temin ettikleri istifade faize mütehammil olmıyan tesislerdeki ödemeler faize tabi tutulmaz. Faiz nispetleri Umum Müdürlükçe tesbit olunup Bayındırlık Vekaletinin teklifi üzerine İcra, Vekilleri Heyetince karara bağlanır.
c) (Değişik: Değişik: 04.07.1988/336 s. KHK; Aynen kabul: 07.02.1990/3612) Sulanan ve kurutulan arazi sahalarıyla sulama ve kurutmadan istifade edebilecek ve edemeyecek arazi hudutları Genel Müdürlükçe tespit ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığının teklifi üzerine Başbakanlıkça tasdik edilir ve Genel Müdürlükçe usulü dairesinde mahallinde ilan olunur.
Madde 25 – Senelik amortisman taksitleri aşağıdaki hükümlere tabidir:
a) Taşkın sular ve sellere karşı yapılan koruyucu tesisler amortismana tabi değildir.
b) (Değişik: 19.04.2018/7139) Genel Müdürlük tarafından gerçekleştirilen arazi toplulaştırması işlemleri için yapılan harcamalar ile baraj, gölet gibi depolama tesislerinin sulama maksadına ilişkin yatırım bedeli ve sulama tesislerinin yatırım bedeli amortismana tabi değildir. Yeraltı suyu sulama kooperatiflerinden sulama tesisinin mülkiyetinin devrinden vazgeçenlerden tesis bedeli alınmaz.
c) (Mülga: 19.04.2018/7139)
d) Enerji tesislerinde kilovat saat başına tesbit edilecek amortisman bedeli, mecmu masrafın, istihsal olunan enerji miktariyle ödeme müddeti olan sene adedine taksimiyle elde olunur.
e) Akar suların ıslahı ve seyrüsefere elverişli hale getirilmesi için yapılan tesisler de amortismana tabi değildir. Ancak kanallar üzerinde nakliyat, Umum Müdürlüğün muvafakati ile ve uygun görülecek ücretler karşılığında yapılır.
Madde 26 – Tesislerin işletmeleri için ihtiyar olunan bilcümle masraflar, (Taşkından ve sellerden koruma ile ıslah ve seyrüsefere elverişli hale getirme tesisleri hariç) faydalananlar tarafından ödenir.
Madde 27 – Umum Müdürlükçe meydana getirilen sulama tesislerinin işletmeleri; kısmi, alıştırma ve tam olmak üzere üç kademeye ayrılır:
a) Ait olduğu sulama tesisinin inşaatı devam ederken vukubulan işletmeler “Kısmi”;
b) İnşaat bittikten, azami on senelik bir süre içinde yapılacak işletmeler “Alıştırma”;
c) Bu süreden sonraki işletmeler “Tam”;
İşletmedir.
d) (Değişik: Değişik: 04.07.1988/336 s. KHK; Aynen kabul: 07.02.1990/3612) 24 üncü maddenin (a) fıkrası gereğince Başbakanın onayı ile karar altına alınacak ödemenin başlangıç tarihi, tüm işletmenin de başlangıç tarihidir. Bu tarih asgari bir sene evvel tespit ve ilan olunur.
Madde 28 – İşletme ücretleri aşağıdaki hükümlere tabidir:
a) Taşkın sular ve sellere karşı koruyucu tesislerle ıslah işleri ve gemi işletme tesislerinden işletme ücreti alınmaz.
b) Kısmi veya alıştırma sulaması işletmelerinde her yıl tatbik olunacak ücret tarifeleri, Maliye Tarım ve Bayındırlık Vekaletlerince müştereken hazırlanır ve İcra Vekilleri Heyetince tasdik ve ilan olunur.
c) Tam sulama işletmelerinde dönüm (1 000 m2) başına ortalama işletme ücreti; bir yıl önce yapılan mecmu işletme masraflarının, sulanan sahaya taksimi ile elde olunur. Bu ücret, mahsul nevilerine göre ve yekün sabit kalacak veçhile ayarlanır.
Her arazi sahibi sulayacağı araziyi yüz ölçümünün bu ücretle hasılı zarbından elde olunan meblağı ödemekle mükelleftir.
Sene nihayetinde, yapılan fiili masrafa göre tesbit olunacak yılın hakiki işletme ücreti esas tutularak mükelleflerin borç veya alacakları tayin olunur ve mütaakıp senenin işletme bütçesinde nazarı itibara alınmak suretiyle mahsup muamelesi yapılır.
d) Bataklık tesislerinde de aynen bu maddenin (c) fıkrasındaki esaslar dahilinde işletme ücreti ve mükellefiyet miktarı tayin ve tesbit edilir.
e) (Mülga: 15/7/1970 – 1312)
Madde 29 – Hesap olunacak ücret tarifeleri Maliye ve Tarım Vekaletlerinin mütalaası alınarak Bayındırlık Vekaletinin teklifi üzerine İcra Vekilleri Heyetince tasdik ve en geç o yılın Nisan ayı içinde Umum Müdürlükçe ilan olunur. Hükümet teklif edilen tarifelerde bir indirme yapabilir.
Bu takdirde meydana gelecek farklar ertesi yıl bütçesine konacak tahsisatla karşılanır.
Madde 30 – Amortisman taksiti ve işletme ücreti ayrı ayrı hesap edilerek birlikte tahsil olunur.
Madde 31 – Sulama ve kurutma ücretleri kadastro planlarından alınacak yüz ölçülerine ve ücret tarifeleri esaslarına göre tanzim olunacak tahakkuk cetvellerine istinaden tahakkuk ettirilir.
a) Sulama şebekesi içinde bulunan ve sulanan arazi her sene ve sulamayı mütaakıp münasip bir zamanda Umum Müdürlük memurları tarafından mahallinde tesbit edilerek kadastro planlarına geçirilir.
Sulanan araziyi tesbit edecek olan memurların her köyde bulunacakları gün bir hafta önce köyün ihtiyar heyetine yazı ile bildirilir. İhtiyar heyetine yapılan bu tebligat, arazi sahiplerine yapılmış sayılır. ihtiyar heyeti bu tebligatı köylüye ilan etmekle mükelleftir.
b) Sulanan sahanın tesbiti işleri alakalı arazi sahipleri ve köy ihtiyar heyeti huzuriyle ve arazi sahipleri arazileri başında bulunmadıkları takdirde ihtiyar heyetiyle birlikte yapılır. Tesbit işi bitince her köy için müfredatlı bir mesaha cetveli tanzim olunur; cetvellerin alt tarafı tesbit memurları ve ihtiyar heyeti tarafından imza edilir ve mühürlenir. Bu cetveller bölge müdürlüğünce tasdikten sonra kesinleşir.
c) İhtiyar heyeti mesaha cetvellerini imzalamaktan çekindikleri takdirde mesaha memurları cetvele meşruhat vererek bir örneğini yazı ile ihtiyar heyetine tebliğ eder ve diğer bir örneğini de köyün münasip mahalline asarlar.
d) Belediye hududu içerisinde olan arazinin tesbiti, belediyeler tarafından seçilecek şahıslar huzurunda ve arazi sahiplerine yapılacak tebliğler belediyelerin mütat ilan yerlerine asılmak suretiyle yapılır.
e) (c) ve (d) fıkralarındaki tebligat tarihinden itibaren bir ay zarfında alakalılar bölge müdürlüğüne itirazda bulunabilirler. Bölge müdürü yapılan itirazları tetkik ve icap ederse mahallen tahkik ettikten sonra kararını verir. Bölge müdürü tarafından verilen bu karar katidir.
f) Kesinleşen mesaha cetvellerine ve o yılın ücret tarifelerine göre bölge müdürlüğünce tahakkuk cetvelleri hazırlanır. Bu cetvellerde her mükellefe ait olmak üzere; kısmi veya alıştırma sulamalarında sulama ücretleri; tam sulamalarda ise; amortisman taksiti ve işletme ücreti gösterilir.
Bu cetvellerin altına, tahakkuk ettirilmiş olan ücretleri vermiyenler hakkında Amme Alacaklarının Tahsil Usulü hakkındaki Kanuna göre yapılacak takibata mebde ve esas olmak ve borcun tasdik tarihinden itibaren bir ay sonra muacceliyet kesbedeceğini göstermek üzere “İşbu ücretler…/…/…/ tarihinde muacceliyet kesbedecektir.” diye yazılarak bölge müdürlüğünce tasdik olunur.
Tahakkuk cetvellerinin birer örneği köylerde ihtiyar heyetlerine, kasaba ve şehirlerde belediyelere tebliğ olunur. Diğer örnekleri de yukardaki tebliğ ile beraber mütat olan ilan yerlerine asılır. Bu tebliğ alakadar arazi sahiplerine de yapılmış addolunur.
g) Tahakkuk cetvellerindeki maddi hatalar, müracaat veya ıttıla halinde bölge müdürlüğünce tahkik edildikten sonra hata yapıldığına kanaat getirildiği takdirde tashih edilir.
Madde 32 – Tahakkuk eden borçlar, Bayındırlık Vekaletince tesbit olunan taksit ve müddetler içerisinde ödenir. Müddeti içerisinde ödemiyenlerden bu meblağ Umum Müdürlük teşkilatı tarafından % 10 fazlasiyle ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü hakkındaki Kanun hükümlerine tevfikan tahsil olunur.
Madde 33 – Enerji satışı ve kanallar üzerindeki nakliyat bedellerinin tahakkuk ve tahsil şekli. Umum Müdürlük veya işletmeleri ile müşteriler arasında yapılacak anlaşmalarda, belirtilir(1).
Madde 34 – Umum Müdürlüğün aşağıda yazılı muameleleri 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunu ile 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 83 ve 135 inci maddeleri hükümlerine tabi değildir:
a) Her türlü inşaat ve tamirat,
b) Her türlü etüd ve amenejman planları ile projelerin yaptırılması ve bunların kontrolü,
c) Her nevi malzeme, gereç, avadanlık ve yedek parçalarla sabit teçhizat satın alınması,
d) Her nevi kiralama ve kiraya verme, taşıma ve taşıtma işleri.
yukarda yazılı işler Bayındırlık Vekaletince tanzim ve İcra Vekilleri Heyetince kabul edilecek esaslar dairesinde yürütülür.
Madde 35 – (Değişik: 29/3/2011-6215/7 md.)
Genel Müdürlüğün görev alanına giren işlerin yürütülmesi ile ilgili olarak, Genel Müdürlük ile kamu kurum ve kuruluşları, gerçek veya tüzel kişiler arasında ortaya çıkabilecek, ivedilikle çözülmesinde yarar görülen, bir sözleşme bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, henüz yargı mercilerine, hakeme veya icraya intikal etmemiş olan uyuşmazlıklarda; kovuşturulmasında veya yüksek dereceli merci ve mahkemelerce incelenmesini istemekte fayda umulmayan dava ve icra takiplerinden vazgeçilmesinde; anlaşma veya sözleşmelerin değiştirilmesinde veya bozulmasında; tanınacak veya terkin edilecek hak ve işe karşılık gelen menfaatlerden;
a) 1.000.000 Türk Lirasına kadar olanların sulh yolu ile hallinde Genel Müdür,
b) 1.000.001 Türk Lirasından 10.000.000 Türk Lirasına kadar olanların sulh yolu ile hallinde Genel Müdürün teklifi üzerine Bakan,
c) 10.000.001 Türk Lirasından fazla olanların sulh yolu ile hallinde ise Bakanlar Kurulu,
yetkilidir.
Bu maddede belirtilen parasal sınırların karşılığı her yıl merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir.
Madde 36 – Umum Müdürlük, bir tesisin kurulması için yaptığı istikraz, ortaklık ve anlaşmalara ait yıllık borç taksitlerini karşılamadıkça, o tesisin varidatını diğer tesislerin masraflarında kullanamaz.
Madde 37 – Umum Müdürlük su işleri inşaatı ve gerekli makine ve malzemesi için her yıl ödenecek miktarı o yıl varidatı tutarının yüzde ellisini geçmemek ve Bayındırlık Vekilinin tasvibi alınmak şartiyle beş yıla kadar gelecek senelere sari taahhütlere girişebilir (1).
V – Varidat
Madde 38- (Değişik : 11/10/2011 – KHK – 662) DSİ’nin gelirleri şunlardır:
a) Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden gelen hizmet talepleri çerçevesinde elde edilen gelirler.
b) Görev alanına giren konularda verilen her türlü belge, veri, rapor, ihale şartnamesi ve dokümanın satışları ile analiz, denetim, danışmanlık, etüt, deney ve benzeri hizmetler karşılığı alınan gelirler.
c) Yatırım, iyileştirme ve yenileme ile işletme bakım-onarım masraflarının geri ödemesinden elde edilen gelirler.
d) Taşınır mallar ve taşınmazların satışından veya kiraya verilmesinden veya irtifak hakkı kurulmasından veya devrinden ve işletilmelerinden elde edilen gelirler.
e) Taahhütlerini tamamen veya kısmen yerine getirmeyen yüklenicilerden alınan tazminatlar ile gelir kaydedilen teminatlar.
f) Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek enerji projelerinden sağlanan; fizibilite raporu kontrol ücreti, hidroelektrik kaynak katkı payı, havza hidrolojik gözlem, değerlendirme ve kontrol bedeli, hidrolojik veri, rapor inceleme, DSİ tarafından hazırlanan projeler için alınan hizmet bedeli karşılığı gelirler.
g) Su tüketimi olmayan tahsisler hariç olmak üzere, tahsis edilen sulardan alınacak bedeller ile balıkçılık üretimine yapılan su tahsislerinden elde edilen gelirler.
h) Talep üzerine yeraltı ve yerüstü sularıyla ilgili yapılan münferit işler karşılığı gelirler.
ı) DSİ üretim tesislerinde üretilen su ürünleri satışından elde edilen gelirler.
j) Genel bütçeden yapılacak yardımlar.
k) Ortaklıklardan ve tesislerin işletmelerinin devredildiği mahallî idareler ve teşekküller ile şirketlerden alınacak bedeller ve paylar.
l) Her türlü bağış, yardım ve vasiyetler.
m) Genel Müdürlüğün gelirlerinin değerlendirilmesinden elde edilen gelirler.
n) Diğer gelirler.
Madde 39 – Umum Müdürlüğün 38 inci maddede tasrih edilen varidatından bu kanunun verdiği yetkilerle o yıl içerisinde yapılmış bulunan bilcümle masraflar karşılandıktan sonra artan meblağ ertesi seneye devredilir.
VI – İşletmelerin kurulması
Madde 40 – (Mülga : 11/10/2011 – KHK – 662/57 md.)
Madde 41 – (Mülga : 11/10/2011 – KHK – 662/57 md.)
Madde 42 – (Mülga : 11/10/2011 – KHK – 662/57 md.)
Madde 43 – (Mülga : 11/10/2011 – KHK – 662/57 md.)
Madde 44 – (Mülga : 11/10/2011 – KHK – 662/57 md.)
Madde 45 – (Mülga : 11/10/2011 – KHK – 662/57 md.)
Madde 46 – (Mülga : 11/10/2011 – KHK – 662/57 md.)
Madde 47 – (Mülga : 11/10/2011 – KHK – 662/57 md.)
VII – Çeşitli hükümler
Madde 48- Umum Müdürlükçe yapılan tesisler neticesinde işe yarar bir hale gelmiş ve 24 üncü maddenin (c) fıkrasına göre hudutları tesbit edilmiş göl ve batak sahalarla sulama şebekeleri ve taşkından korunan arazi parçaları içinde Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan veya Hazinenin veyahut mülhak bütçeli daire ve müesselerin mülkiyetinde bulunan arazi Umum Müdürlükçe Hazineye devredilir.
Madde 49 – (Değişik: 19/4/2018-7139)
Genel Müdürlük, 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınan harçlardan, bu Kanunda belirtilen görevleri kapsamında düzenlenen kâğıtlar sebebiyle damga vergisinden ve tapu ve kadastro işlemlerinden kaynaklanan döner sermaye hizmet bedellerinden muaftır.
Genel Müdürlüğün gelirleri vergiden müstesnadır. Bu istisna, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılan kesintileri kapsamaz.
Madde 50- Su İşleri Umum Müdürlüğünün ihtiyacı olup da belediye sınırı dışında bulunan ve üzerinde sabit tesis olmıyan Milli Emlake ait arazi, isteği üzerine Hazinece parasız olarak Umum Müdürlüğe tahsis olunur.
Madde 51 – Umum Müdürlüğün ve işletmelerinin bütün malları ve kıymetleri Devlet malı hükmündedir. Bu mallar ve kıymetler aleyhine suç işliyenler Devlet malları aleyhine suç işliyenler gibi ceza görür.
Madde 52 – (Mülga: 9/11/1983 – 2946/12 md.)
Madde 53 – Umum Müdürlük hidroelektrik santrallarının daha verimli çalışmasını temin maksadiyle yeniden termik santrallar kurabileceği gibi, tesisler kurduğu bölgeler dahilinde hususi idare, belediyeler, Devlet kurumları, hususi kurumlar ve köy hükmi şahsiyeti ile şahıslara ait bulunan elektrik santral ve şebekelerini rızalariyle devralarak, ortaklık kurarak veya kiralıyarak da kullanabilir. Alınacak veya ortaklık kurulacak tesislerin bedeli o tarihteki kıymetleri üzerinden hesaplanır. Tesislerin kıymeti, Maliye, Bayındırlık ve İşletmeler Vekaletlerinden ve ilgili hususi idare ve belediye veya köy ihtiyar heyetinden seçilmiş birer azadan kurulacak bir heyet tarafından takdir edilir.
Madde 54 – Umum Müdürlük yağış ve su ölçme işlerini, 3127 sayılı kanun hükümleri dairesinde yürütmek kaydiyle köy ve kasabalardaki öğretmen ve orman memurları ile demiryolları ve karayolları bakım memurlarını asıl vazifelerine halel gelmemek şartiyle bu işlerle vazifelendirebilir ve mukabilinde aylığı (50) lirayı geçmemek üzere ücret verir.
Madde 55 – Bu kanunun gerekli görülen hükümlerinin uygulama şekilleri yönetmelikle tesbit olunur.
Madde 56 – Konya Ovası Sulama İdaresinin Teşkilatı ve Vazifeleri hakkındaki 3538 sayılı kanunla bu kanunun 1 inci maddesini tadil eden 5909 sayılı kanun, muhtelif su işleri için sarfedilecek paranın sureti temini hakkındaki 3483 sayılı kanun ve 3611 sayılı Nafıa Vekaleti Teşkilat Kanununun 3 ve 23 üncü maddeleri mer’iyetten kaldırılmıştır.
Madde 57 –
Madde 58 –
Ek Madde 1- (Ek madde: 03.03.2001/4628) (Değişik madde: 10.05.2005/5346) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilmiş, işletmeye alınmış ve işletmeye alınacak hidroelektrik santrallerinin enerji üretimiyle ilgili kısımları ve bunların mütemmim cüzleri olan taşınmazlar; yapım maliyetleri, işletmede bulundukları süre, bu tesisler tamamlandıktan sonra Kamu Ortaklığı Fonuna aktarılan geri ödemeler ile bu tesisler için Hazine Müsteşarlığı tarafından temin edilerek Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne tahsis edilen dış kaynaklı proje kredilerinden doğan malî yükümlülükler dikkate alınarak tespit edilecek bedeller üzerinden, herhangi bir ödeme yapılmaksızın Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğüne devredilir. Bu tesisler için sağlanmış olan dış kredilerin enerji maksadına tekabül eden kısmına ilişkin olarak devir tarihini izleyen yıllarda Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılacak ödemelerin Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından üstlenilmesini teminen Hazine Müsteşarlığı ile Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü arasında ikraz anlaşması yapılır.
Devre ilişkin usul ve esaslar; Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe girecek bir yönetmelikle belirlenir.
Devir işlemleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
Ek Madde 2- (Ek:13/2/2011-6111/124 md.)
Bu Kanuna göre inşa edilen barajlardan ve/veya tesislerden içme suyu tahsisi yapılanların bu yatırımda içme suyuna isabet eden yatırım bedellerinin geri ödemeleri ve süreleri için 3/7/1968 tarihli ve 1053 sayılı Belediye Teşkîlatı Olan Yerleşim Yerlerine İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Ek Madde 3- (Ek: 29/3/2011-6215/8 md.)
Ek Madde 4- (Ek madde: 11.10.2011/662 s.KHK) DSİ’nin görev ve faaliyetlerini yerine getirirken ihtiyaç duyacağı Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar, talebi üzerine Maliye Bakanlığınca bedelsiz olarak DSİ’ye tahsis edilir.
Ek Madde 5- (Ek madde: 11.10.2011/662 s.KHK) DSİ; deprem, sel, çığ, su baskını ve benzeri tabii afetler sebebiyle hasar gören su yapıları ile ilgili tesislerin gecikmeksizin onarılmasının zorunlu olduğu durumlarda olayın vuku bulduğu mahalde veya yakınındaki kamu kurum ve kuruluşlarının tasarrufunda bulunan taş, kum ve ariyet ocağı gibi malzeme ocaklarından, izin almaksızın ve bedelsiz olarak malzeme kullanmaya yetkilidir.
DSİ’nin projeleri gereğince, Devlet ormanları ile millî parklar kapsamındaki alanlarda, durumu ve sınıfına bakılmaksızın 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamındaki alanlarda, Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde, 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamındaki yapı ve inşaat ham maddelerinin üretimine yönelik olarak gerekli olan sahalarda, DSİ tesislerinin yapım, bakım ve onarım işlemleri için gerekli olan alanlar ile ham madde üretim izin alanları ve tesis alanları için ilgili mevzuatına göre alınması gereken izin ve işlemler Genel Müdürlüğün müracaatından itibaren, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından altmış gün içinde sonuçlandırılır. Bu izin ve işlemler için 4342 sayılı Kanundan kaynaklanan ot bedeli hariç herhangi bir bedel ve teminat talep edilemez.
Ek Madde 6- (Ek : 10/9/2014 – 6552/88 md.)
14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve su kullanım hakkı anlaşması çerçevesinde elektrik enerjisi üretmek amacıyla yapılacak olan hidroelektrik tesislerinin baraj, regülatör, yükleme havuzu, tünel, kanal, borulu isale hattı gibi su yapısıyla ilgili kısımları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılacak baraj, gölet ve regülatör gibi su yapılarının inşasının inceleme ve denetimi zorunludur; diğer su yapılarından sulama tesisi, isale hattı, kolektör, arıtma tesisi, taşkın ve nehir yatağı düzenlemesi gibi su yapılarının da denetim masrafları ilgililerine ait olmak üzere denetim hizmeti DSİ tarafından yapılır veya DSİ tarafından yetkilendirilen Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş şirketlerden DSİ’ce müşavirlik hizmeti satın alınarak yaptırılır. Su yapıları yapmak üzere görevlendirilmiş ve yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşları ile mahallî idareler, mevzuatı çerçevesinde talep etmeleri hâlinde su yapılarının denetim hizmetleri bu madde kapsamında yapılır. Denetim masrafları, denetlenen yatırımcı gerçek ve tüzel kişiler tarafından DSİ’ye ödenir. İnşaatı devam eden su yapıları için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altmış gün içinde su yapısının denetlenmesi için yatırımcı tarafından DSİ’ye müracaat edilmesi zorunludur. 6446 sayılı Kanun kapsamında üretim lisansı sahibi tüzel kişilerden denetim yaptırmayanlara, DSİ tarafından tesisin kurulu gücüne bağlı olarak megavat başına beş bin Türk lirası idari para cezası verilir ve DSİ tarafından yapılacak yazılı ihtardan itibaren otuz gün içinde gerekli müracaatın yapılmaması hâlinde DSİ ile imzalanan su kullanım hakkı anlaşması iptal edilir; sulama tesisi, isale hattı, kolektör, arıtma tesisi, taşkın ve nehir yatağı düzenlemesi gibi diğer su yapılarında ise yatırım bedelinin binde biri nispetinde idari para cezası verilir ve DSİ tarafından yapılacak yazılı ihtardan itibaren otuz gün içinde gerekli müracaatın yapılmaması hâlinde su yapısının inşaatının durdurulması için gerekli tedbirler DSİ tarafından alınır.
Denetim şirketi, su yapısının projesini veya revize projesini onaylamak, projesine ve ilgili mevzuata uygun olarak yapılmasını sağlamak, imalatta kullanılan malzemelerin ve imalatın projesine, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek, malzemeler ve imalatla ilgili deneyleri yaptırmak, neticelerini belgelendirmek, yapılan tüm denetim hizmetlerine ilişkin belgeler ile DSİ tarafından yapılan kabul işlemine esas olan belgeleri DSİ’ye vermek mecburiyetindedir.
DSİ tarafından denetim şirketine izin belgesi ile yetki verildiği hâlde, su yapılarının denetimini DSİ kriterlerinin, standartların, ilgili mevzuat hükümlerinin gerektirdiği şekilde yerine getirmeyen yetkili denetim şirketlerine; DSİ tarafından ilk seferinde denetlenen hidroelektrik tesislerinde, kurulu gücüne bağlı olarak megavat başına beş bin Türk lirası idari para cezası; baraj, gölet, sulama tesisi, isale hattı, kolektör, arıtma tesisi, taşkın ve nehir yatağı düzenlemesi gibi su yapılarında, yatırım bedelinin binde biri nispetinde idari para cezası verilir ve eksikliklerini düzeltmek üzere on beş gün müddet verilir. Bu fiilin ikinci tekrarında ceza iki katı olarak uygulanır ve eksikliklerini düzeltmek üzere on beş gün müddet verilir. Fiilin üçüncü tekrarında ise ceza üç katı olarak uygulanır ve su yapıları yetkili denetim şirketinin izin belgesi DSİ tarafından iptal edilir. İzin belgesi iptal edilen yetkili denetim şirketinin yönetici ve ortakları bir yıl süreyle başka bir yetkili denetim şirketi kuramazlar, kurulmuş olan şirketlerde görev alamaz ve/veya ortak olamazlar.
Su yapılarının mevzuata ve onaylı projesine aykırı yapılması hâlinde, bu durumun düzeltilmesi için yetkili denetim şirketinin DSİ’ye yazılı bildirimi üzerine DSİ tarafından yatırımcıya en fazla 30 gün eksiklikleri düzeltme müddeti verilir. Mevzuata ve projeye aykırılığın giderilmemesi hâlinde verilen sürenin sonunda veya acil hâllerde derhâl DSİ işi kısmen veya tamamen durdurur.
Su yapılarını denetlemek üzere yetkilendirilmiş şirketlere uygulanacak idari yaptırımlar DSİ tarafından yerine getirilir.
Denetim şirketi ile denetim şirketinde görev alan denetim elemanları, su yapısının projesine, fen ve sanat kurallarına ve ilgili mevzuata uygun olarak yapılmamasından ortaya çıkan zarar ve ziyandan kabul tarihinden itibaren on beş yıl süreyle yatırımcı ile birlikte müteselsilen sorumludur.
Gerçek ve tüzel kişiler tarafından inşa edilecek su ile ilgili köprü, menfez gibi yapılarda hidrolik yönden DSİ’nin uygun görüşü alınır.
Denetim işleriyle ilgili masrafların tahsiline dair usuller ile denetim yapacak personelin nitelikleri, denetleme usulleri ve diğer şartlar, DSİ tarafından, bağlı olduğu Bakanlığın görüşü alınarak hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu Kanuna göre verilen idari para cezalarına ilişkin kararlar, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. Bu cezalara karşı tebliğinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir.
Bu Kanuna göre verilen idari para cezalarında ihlalin tespiti ve cezanın kesilmesi usulleri ile ceza uygulamasında kullanılacak tutanakların şekli, dağıtımı ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınarak DSİ tarafından hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.
Bu Kanuna göre verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir. İdari para cezaları genel bütçeye gelir kaydedilir.
Ek Madde 7- (Ek: 19.04.2018/7139) İlgili kanunların verdiği yetkiye istinaden su kaynaklarının diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca tahsisi, kiralanması, ruhsatlandırılması gibi işlemlerde DSİ’nin görüşü alınır. Bu halde DSİ tarafından ayrıca tahsis işlemi yapılmaz. Su tahsisine ilişkin usul ve esaslar DSİ tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir.
Yatırım programında yer alan ve Maden İşleri Genel Müdürlüğüne bildirilen DSİ projeleri içerisinde kalan yerlerde, 3213 sayılı Kanun uyarınca maden arama ve/veya işletme ruhsatı verilmeden önce DSİ’nin uygun görüşü alınır.
Ek Madde 8- (Ek: 19.04.2018/7139) Genel Müdürlüğün görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesinden dolayı haklarında ceza davası açılmış olanların; vekâlet verdikleri avukata, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 168 inci maddesine göre yayımlanan avukatlık asgari ücret tarifesine göre ödedikleri ücretler ile belgelendirilmiş olmak kaydıyla dava ile ilgili olarak yaptıkları masraflar, kesinleşmiş mahkûmiyet kararı halinde geri alınmak kaydıyla, komisyon kararı üzerine Genel Müdürün teklifi ve Genel Müdürlüğün bağlı olduğu Bakanın onayı ile karşılanabilir. Komisyonun oluşumu ile çalışmasına ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Ek Madde 9- (Ek: 19.04.2018/7139) Arazilerin tabii ve suni etkilerle bozulmasının ve parçalanmasının önlenmesi, parçalanmış arazilerde ise tabii özellikleri, kullanım bütünlüğü ve mülkiyet hakları gözetilerek birden fazla arazi parçasının birleştirilip ekonomik, ekolojik ve toplumsal yönden daha işlevsel yeni parsellerin oluşturulması ve bu parsellerin arazi özellikleri ve alanı değerlendirilerek kullanım şekillerinin belirlenmesi ile köy ve arazi gelişim hizmetlerinin sağlanması maksadıyla arazi toplulaştırması yapılır. Arazi toplulaştırması projesinin uygulanacağı sınırlar içinde kalan alan arazi toplulaştırması proje sahası olarak belirlenir.
Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerinin yürütülmesinde DSİ uygulayıcı kuruluş olarak yetkilidir. DSİ dışındaki kurum ve kuruluşlar DSİ’nin iznine tabi olarak proje idaresi sıfatıyla arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerini yürütmeye yetkilidir.
DSİ tarafından bağlı olduğu Bakanlığın talebi ve Bakanlar Kurulu kararı ile isteğe bağlı ya da maliklerin muvafakati aranmaksızın zorunlu arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri yapılabilir veya yaptırılabilir.
Bakanlar Kurulu kararı, arazi toplulaştırması ve diğer işlemler yönünden kamu yararı kararı sayılır.
Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri uygulanacak arazi üzerinde, DSİ veya proje idaresi tarafından yapılacak fiili uygulamalar, hak sahiplerinin iznine tabi değildir. Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri yürütülen alanlarda tarımsal faaliyetleri kısıtlamaya DSİ veya proje idaresi yetkilidir.
Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri için ihtiyaç duyulan toprak etüt ve analizleri arazi toplulaştırmasını yürüten DSİ veya özel arazi toplulaştırmasını gerçekleştiren proje idaresi tarafından yapılır veya yaptırılır.
Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri muhtevasında yapılacak duyurular DSİ veya özel arazi toplulaştırmasını gerçekleştiren proje idaresinin internet sayfalarında ve ayrıca köy veya mahalle muhtarının çalışma yerinde otuz gün süre ile ilan ettirilir. Bu madde gereğince yapılan ilanlar, ilgili gerçek kişilere, kamu ve özel hukuk tüzel kişilerine şahsen tebliğ edilmiş sayılır. Arazi toplulaştırması sonuçlarına karşı tescil tarihinden itibaren on yıl içerisinde dava açılabilir.
Arazi toplulaştırması sebebiyle kısıtlama getirilen alanlarda ürün ve mütemmim cüzlere verilecek zarar ile taşınmaz sahiplerine yeni parseller teslim edilene kadar kısıtlama getirilen alanlarda doğabilecek gelir kayıpları, arazi toplulaştırmasını yürüten DSİ veya proje idaresi tarafından karşılanır. Arazi mülkiyetinin ihtilaflı olması veya malikinin gelir kaybına ilişkin takdir edilen bedeli kabul etmemesi durumunda, DSİ veya proje idaresi tarafından yetkili sulh hukuk mahkemesine başvurularak bedelin tespiti istenir. Mahkemece belirlenen bedel, üçer aylık vadeli hesaba yatırılarak taşınmaz üzerinde malikin iznine tabi olmaksızın toplulaştırmaya ilişkin işlemlere devam olunur.
Arazi toplulaştırması işlemlerine ilişkin olarak açılan davalar ilgili mahkemeler tarafından öncelikle görüşülerek neticelendirilir.
Arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri projelerinin uygulanması esnasında, tapuya kayıtlı olup tescile esas belgesine aykırılığı tespit edilen hisse hataları ile 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 8 inci maddesi hükümlerine tabi olmayan iştirak halinde mülkiyet olarak tescilli parsellerin paylı mülkiyete dönüştürülmesi işlemleri, DSİ veya proje idaresi tarafından resen düzeltilir. Kesinleşen listelerin tapu müdürlüğü tarafından doğrudan paylı mülkiyet olarak tescili sağlanır. Bu yetki kapsamındaki işlemler her türlü gider, vergi, resim ve harçtan müstesnadır. Bu madde kapsamında getirilen istisnalar, mükelleflerin veraset ve intikal vergisine ilişkin yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.
Arazi toplulaştırması sonucu oluşturulan parsellerin alanı ve arazi özellikleri birlikte değerlendirilir ve arazilerden yol, kanal, tahliye kanalı gibi kamunun ortak kullanacağı yerler için en fazla %10’u kadar ortak tesislere katılım payı düşülür. Çayır ve meralardan da ortak katılım payı kesintisi yapılarak toplulaştırmaya dâhil edilip mümkün olduğunca sulama, tahliye ve yol sisteminden yararlandırılır. Katılım payı için bedel ödenmez. Katılım payı dışında kesilen arazi öncelikle varsa eş değer tahsisli arazilerden karşılanır, yoksa kamulaştırılır.
Köy tüzel kişiliği, belediyeler, kooperatifler, birlikler gibi tüzel kişilikler veya kamu kuruluşları, hizmet konuları ile ilgili arazi toplulaştırması ve/veya tarla içi geliştirme hizmeti yapmak istemeleri durumunda DSİ’ye gerekçeleri ile başvurarak toplulaştırma isteklerini bildirir. Gerekçelerin yeterli görülmesi durumunda DSİ’nin bağlı olduğu Bakanlığın teklifi ile Bakanlar Kurulu kararı alındıktan sonra başvuran tüzel kişilik veya kuruluş bu maddeye göre arazi toplulaştırması projesini yürütür. Arazi toplulaştırması yapmak isteyen kuruluş, gerekli teknik personeli bünyesinde bulundurmak veya proje süresince tabi oldukları mevzuat hükümlerine uygun olarak personel çalıştırmak zorundadır. Arazi toplulaştırması yapan kurum veya kuruluşlar kamu yatırımları için ihtiyaç duyulan arazi miktarını arazi toplulaştırması yoluyla karşılayabilir. Arazi toplulaştırması yapacak idarelerce ihtiyaç duyulacak yatırımlar için ortak tesislere katılım payı ile karşılanamayan araziler, varsa Hazine arazilerinden, Hazine arazilerinin yeterli olmadığı veya bulunmadığı yerlerde ise ilgili idarelerce belirlenen usul ve esaslar dâhilinde fiziki tesislerin yapılacağı alana bağlı kalınmaksızın gerçek ve tüzel kişilerden anlaşma yoluyla karşılanabilir. Bu araziler, fiziki tesislerin yapılacağı yere kaydırılır. Aynı alanda birden fazla kurum veya kuruluş tarafından toplulaştırma ve/veya tarla içi geliştirme hizmeti yapmak talebinde bulunulması halinde arazi toplulaştırması ve/veya tarla içi geliştirme hizmetini yapacak kuruluşu belirlemeye DSİ yetkilidir. Arazi toplulaştırma çalışmaları muhtevasında yapılan bütün iş ve işlemlerin onayı, tescili ve bu işlemlerden doğacak hukuki sorumluluk, ilgilisine göre arazi toplulaştırmasını yürüten DSİ veya proje idaresine aittir.
Arazi toplulaştırma sahası olarak tespit edilen yerlerde bulunan Hazinenin özel mülkiyetinde ve Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve arazi toplulaştırması maksatlarına uygun olarak değerlendirilmesi mümkün olan tarım arazileri, DSİ’nin talebine istinaden vasfına ve mevcut kullanım şekline bakılmaksızın Maliye Bakanlığınca DSİ’ye veya proje idaresine tahsis edilir.
Arazi toplulaştırması sahası ilan edilen yerlerle ilgili Bakanlar Kurulu kararı Resmî Gazetede yayımlandıktan sonra arazi toplulaştırması işlemleri sonuçlanıncaya kadar bu alanlarda arazi toplulaştırmasına konu arazilerin mülkiyet ve zilyetliğinin devir, temlik, ipotek ve satış vaadi işlemleri DSİ’nin ve proje idaresinin iznine bağlıdır.
DSİ veya proje idaresi gerekli hallerde asgari tarımsal arazi büyüklüğünün altındaki tarımsal arazileri toplulaştırabilir veya bu madde kapsamında değerlendirmek üzere kamulaştırabilir. Arazi toplulaştırması uygulamalarında, tahsisli araziler asgari tarımsal arazi büyüklüğünün altındaki araziler ile birleştirilerek asgari büyüklükte yeni tarımsal araziler oluşturulabilir. Bu suretle oluşturulan araziler; öncelikle arazi toplulaştırmasına veya kamulaştırma konusu olan arazi maliklerine, bu kişiler satın almadığı takdirde, yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğünde tarım arazisi bulunmayan yöre çiftçilerine rayiç bedeli üzerinden DSİ’nin veya proje idaresinin talebi üzerine, Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre satılır. Bu maksatla yapılan kamulaştırma ve satımlara konu olan işlemler harçlardan, bu işlemlerle ilgili olarak düzenlenecek kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar DSİ’nin bağlı olduğu Bakanlık tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir.
Ek Madde 10- (Ek: 19.04.2018/7139) (Mülga : 28.10.2020/7255)[6]
Ek Madde 11- (Ek: 19.04.2018/7139) Sulama tesislerinden izinsiz olarak su kullananlara, izinli kullanım olması halinde alınması gereken işletme ve bakım ücretinin %50 fazlası tutarında idari para cezası verilir.
(Değişik fıkra: 16.05.2018/7144)[7] Devlet tarafından yapılacak destekleme ödemesi almaya hak kazanan çiftçilerin vadesi geldiği halde ödenmeyen sulama işletme ve bakım ücreti veya su kullanım hizmet bedeli borcu veya münferiden tarımsal sulamada kullanılan elektrik enerji borcu bulunması halinde; DSİ veya işletme ve bakım sorumluluğu devredilen gerçek veya tüzel kişi veya elektrik dağıtım şirketi ve/veya elektrik perakende satış şirketi tarafından tarımsal destekleme ödemesi yapacak bankaya borç miktarı bildirilir. Bu bildirim üzerine; çiftçilerin destekleme ödemelerinden borç tutarı mahsup edilerek DSİ veya işletme ve bakım sorumluluğu devredilen gerçek veya tüzel kişiye veya elektrik dağıtım şirketine ve/veya elektrik perakende satış şirketine ödenir.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar DSİ tarafından belirlenir.
Ek Madde 12- (Ek: 19.04.2018/7139) 8/3/2011 tarihli ve 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanununa göre tüzel kişiliği sona eren sulama birlikleri tarafından işletme ve bakım hizmetleri yerine getirilen sulama tesisleri ile DSİ tarafından inşa edilen sulama tesisleri DSİ tarafından işletilir veya ilgili idarenin talebi ve DSİ’nin teklifi üzerine bağlı olduğu Bakan tarafından onaylananlar, işletme ve bakım hizmetleri yerine getirilmek üzere;
a) Büyükşehir belediyesinin görev alanı içinde kalan yerlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına devredilebilir, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları tarafından devralınan sulama tesisleri su ve kanalizasyon idarelerine veya ilçe belediyelerine devredilebilir.
b) Büyükşehir belediyesi dışında kalan yerlerde ise belediyelere veya il özel idarelerine devredilebilir.
Birinci fıkraya göre sulama tesislerini devralan idareler bu tesisleri inşa maksatlarına uygun olarak işletmekle, bunların bakım ve onarım hizmetlerini yapmakla, proje alanında DSİ tarafından gerekli görülen sulama ve drenaj maksatlı ilave yapıları projelendirip inşa etmekle, rehabilitasyonunu yapmak veya yaptırmakla, bu Kanun gereğince tahakkuk ettirilecek varsa ortak işletmeye ait bedelleri ödemekle, sulama tesisinden faydalananlardan alınacak su kullanım hizmet bedelini Bakan tarafından tespit edilen en düşük ücret tarifesinden aşağı olmamak üzere belirlemekle görevlidir.
Sulama tesisleri, DSİ tarafından hizmet alımı suretiyle işlettirilebilir.
Ek Madde 13- (Ek: 19.04.2018/7139)
Ek Madde 14- (Ek: 19/4/2018-7139/7 md.)
Geçici Madde 1 – Bayındırlık Vekaleti Su İşleri Reisliği işleriyle ilgili olarak Bayındırlık Vekaletince girişilmiş taahhütler ve akdolunmuş mukavelelerle bu idarenin işlerinde kullanılmakta olan her türlü menkul mallar ve diğer mevcutlar, borçlar bütün hak ve vecibeleriyle Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğüne devredilir.
Umum Müdürlüğün teşekkülünden evvelki zamanlara ait olarak açılmış su işleri ile ilgili davalar ve bu davalar dolayısiyle sadır olan ilamlar Umum Müdürlükçe takip ve infaz olunur.
Geçici Madde 2- Muhasebei Umumiye Kanunu gereğince Hazinece Bayındırlık Vekaletine tahsis edilmiş olup da kanunla kurulan Umum Müdürlüğün işleriyle ilgili bulunan bütün tesis ve gayrimenkuller parasız olarak bu Umum Müdürlüğe temlik edilir. Bu muameleler dolayısıyle gayrimenkullerin devir ve ferağ işlemleri her türlü harç ve resimden muaftır.
Kısmen tahsis edilmiş bulunmak dolayısıyle temliki mümkün olmıyanlardan Umum Müdürlükçe işgaline devam edilenler için kira alınmaz.
Geçici Madde 3 – 6089 sayılı Kanunun Bayındırlık Vekaletine tahmil ettiği bütün hak ve vecibeler Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğüne devredilmiştir.
Geçici Madde 4 – Sulama ve kurutma şebekesi yapılmış olup da henüz kadastro planları mevcut olmıyan sahalarda, tahakkuk cetvelleri her sene yapılacak mesahalara göre tanzim edilir.
Tahakkuka esas teşkil eden diğer muameleler 31 inci madde hükümleri dairesinde yürütülür.
Geçici Madde 5 –
Geçici Madde 6 –
Geçici Madde 7- (Ek: 13/2/2011-6111) Bu Kanun ile 1053 sayılı Kanun hükümlerine göre inşa edilen barajlardan ve/veya tesislerden içme suyu tahsisi yapılanların bu yatırımda içme suyuna isabet eden yatırım bedellerinin, geri ödemeleri ve süreleri protokole bağlanmış olanlarından, 31/12/2010 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde bu maddenin yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş olanlar için bu maddenin yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunulması ve bu başvurular üzerine bu maddenin yayımlandığı tarihi izleyen dokuzuncu ayın sonuna kadar durumları Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce tespit edilen borçlulara yapılan bildirim üzerine alacak asıllarının, bildirimi takip eden aydan başlamak ve ikişer aylık dönemler halinde azami oniki eşit taksitte ödenmesi şartıyla ödenen kısma ilişkin fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir. Protokole bağlanmış yatırım bedeli geri ödemesinden kalan alacaklar, toplam süre otuz yılı geçmemek üzere, 1053 sayılı Kanuna göre ek protokol yapılmak ve fer’i alacak hesaplanmamak suretiyle revize edilir. Bu alacaklardan bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yapılmış olan tahsilat red ve iade edilmez.
Bu maddenin yayımlandığı tarihten önce dava konusu edilmiş ve/veya icra takibi başlatılmış alacaklar için, borçlunun bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunması halinde, davalar sonlandırılır ve icra takipleri durdurulur. Bu takdirde borçluların mahkeme ve icra masrafları ile vekâlet ücretini ilk taksit tutarı ile birlikte ödemeleri şarttır.
Geçici Madde 8- (Ek: 29/3/2011-6215/8 md.)
Geçici Madde 9- (Ek madde: 11.10.2011/662 s.KHK) (3) DSİ’nin mülkiyetinde iken 5018 sayılı Kanunun geçici 12 nci maddesi gereğince Hazineye devredilen ve DSİ faaliyetleri için Hazine adına kamulaştırılan taşınmazlardan bu maddenin yayımı tarihi itibarıyla satışı yapılmamış, başka kurum ve kuruluşlara tahsis edilmemiş ve devredilmemiş olanların mülkiyeti, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde DSİ adına re’sen tescil edilir. Tescil işlemi nedeniyle hiçbir bedel ve harç alınmaz.
Geçici Madde 10- (Ek : 11/10/2011 – KHK – 662/56 md.)
Geçici Madde 11- (Ek: 19.04.2018/7139) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında bulunan ve arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetleri ile ilgili taşınırlar, taşıtlar, araçlar, gereçler ve malzemeler, yazılı ve elektronik ortamdaki her türlü kayıtlar ve diğer dokümanlar, ortofoto haritalar, mevcut sözleşmeler, protokoller, sözleşme ve protokollerle ilgili dava ve icra takipleri, bu görevlerin yürütülmesinde destek hizmeti sağlayan imalat ve motor atölyelerindeki makine ve teçhizat DSİ’ye devredilir. Devir işlemleri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile DSİ tarafından oluşturulacak komisyon marifetiyle bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içerisinde tamamlanır. Komisyonun oluşumu ile çalışma usul ve esasları Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından belirlenir. DSİ, bu fıkrada belirtilen mevcut sözleşme ve protokollerden veya arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerinden kaynaklanan dava ve icra takipleri ile sulh başvurularına devir tarihini müteakiben halef olur. Hazinenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlardan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bu maksatla tahsis edilen taşınmazlar tahsis amacında kullanılmak üzere DSİ’ye tahsis edilebilir.
Birinci fıkraya göre, devralınan sözleşme ve protokollerden Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütülen ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla işlemleri devam eden arazi toplulaştırması işleri ile inşası devam etmekte olan tarla içi geliştirme hizmetlerine DSİ tarafından son verilebilir.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerinde çalışan, 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” başlıklı bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde yer alanlar hariç olmak üzere 657 sayılı Kanuna tabi memurlar ile sözleşmeli personel ve 4857 sayılı Kanuna tabi sürekli işçilerden, kurulacak komisyonca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ikinci ayın sonuna kadar uygun görülenler, komisyon kararını izleyen ayın onbeşinden geçerli olmak üzere kadro ve pozisyonlarıyla birlikte DSİ’ye devredilmiş sayılır. Bu şekilde devredilmiş sayılan Devlet memurlarının kadroları 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki cetvellerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına ait bölümlerinden çıkarılmış ve DSİ’ye ait bölümlerine eklenmiş sayılır.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı birimlerden devredilen personelle ilgili ödenekler ile arazi toplulaştırma ve tarla içi geliştirme hizmetlerine ilişkin ödenekler, DSİ’ye aktarılır. İlgili bütçe ve muhasebe işlemlerini yapmaya Maliye Bakanı yetkilidir. Ödenek aktarma işlemlerine ilişkin diğer kanunlardaki aktarma yasakları uygulanmaz.
4857 sayılı Kanuna tabi sürekli işçi statüsünde istihdam edilen personelden ataması tekemmül ettirilen işçiler atama emirlerinin tebliğini izleyen günden itibaren altı iş günü içinde yeni görevlerine başlamak zorundadırlar. Bu işçiler, yeni görevlerine başlayacakları tarihe kadar Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının işçisi sayılır ve altı iş günü içinde yeni kurumunda göreve başlamayanların iş sözleşmeleri, feshin geçerli sebebe dayandığı kabul edilerek Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 4857 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde belirtilen ihbar süresi beklenilmeksizin ve ihbar tazminatı ödenmek suretiyle sona erdirilir. Devredilen sürekli işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal hakları, toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından yenileri düzenleninceye kadar devir işleminden önce tabi oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından 2018 yılı Ocak ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir. Bu madde kapsamında devredilen sürekli işçiler bakımından devir tarihinden önce doğmuş ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan kurum birlikte sorumludur. Kıdem tazminatına ilişkin hükümler saklıdır.
Geçici Madde 12- (Ek: 19.04.2018/7139) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tahakkuka bağlanmış ancak tahsil edilememiş baraj ve gölet gibi depolama tesislerinin sulama maksadına ilişkin yatırım bedeli ve sulama tesislerinin yatırım bedellerinin tahsilinden ve takip işlemlerinden vazgeçilir. Yeraltı suyu sulama kooperatiflerinden, sulama tesisinin mülkiyetinin devrinden feragat edenlerin, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce inşa edilmiş tesis bedelinin tahsilinden vazgeçilir. Bu fıkrada yer alan alacaklardan tahsil edilenler iade edilmez.
Geçici Madde 13- (Ek: 19.04.2018/7139) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan su tahsisleri mevcut hukuki durumlarını korumaya devam eder.
- 11/10/2011 tarihli ve 662 sayılı KHK’nin 50 nci maddesiyle, bu maddenin (d) fıkrasında yer alan “a, b, c” ibaresi “(a) ve (b)” şeklinde değiştirilmiş, aynı maddenin (i) fıkrasında yer alan “(Bunlardan d fıkrasında yazılı işlerde Elektrik İşleri Etüd İdaresi ile işbirliği yapar)” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. ↑
- 11/10/2011 tarihli ve 662 sayılı KHK’nin 50 nci maddesiyle, bu maddenin (d) fıkrasında yer alan “a, b, c” ibaresi “(a) ve (b)” şeklinde değiştirilmiş, aynı maddenin (i) fıkrasında yer alan “(Bunlardan d fıkrasında yazılı işlerde Elektrik İşleri Etüd İdaresi ile işbirliği yapar)” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. ↑
- Eklenen ibare: “baraj, gölet ve kanal gibi su yüzeyleri ile rezervuar alanında azami su kotu ile işletme kotu arasında kalan yerlerde güneş enerjisi sistemlerinin kurulmasına yönelik taleplerden uygun görülenleri bedeli karşılığında kiralamak,” ↑
- Burada yer alan “Yerüstü” ibaresi “Su tahsislerini yapmak, yerüstü” şeklinde değiştirilmiştir. ↑
- 19/4/2018 tarihli ve 7139 sayılı 2 nci maddesiyle, (u) bendinden sonra gelmek üzere (v) bendi eklenmiş ve mevcut (v) bendi (y) bendi şeklinde teselsül ettirilmiştir. ↑
- Mülga madde/fıkra/bent/alt bent: “Ek Madde 10- (Ek: 19.04.2018/7139) Sulama kooperatiflerinin kurulmasına izin vermek, sulama kooperatiflerini denetlemek, bunların eylem ve işlemlerinin hukuka uygun olarak neticelendirilmesi için gerekli tedbirleri almak, DSİ’nin yetkisindedir.DSİ’nin sulama tesislerini işleten kooperatiflerden finansal ve mali yapısının sürdürülemez olduğu tespit edilenlerle yapılmış olan devir sözleşmeleri DSİ’nin teklifi ve Bakanın onayıyla feshedilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar DSİ tarafından belirlenir.” ↑
- Değişiklikten önceki şekli: “Devlet tarafından yapılacak destekleme ödemesi almaya hak kazanan çiftçilerin vadesi geldiği halde ödenmeyen sulama işletme ve bakım ücreti veya su kullanım hizmet bedeli borcu bulunması halinde; DSİ veya işletme ve bakım sorumluluğu devredilen gerçek veya tüzel kişi tarafından tarımsal destekleme ödemesi yapacak bankaya borç miktarı bildirilir. Bu bildirim üzerine; destekleme ödemelerinden borç tutarı mahsup edilerek, DSİ veya işletme ve bakım sorumluluğu devredilen gerçek veya tüzel kişiye ödenir.” ↑
Bir Cevap Yazın