YABANCI SERMAYEYİ TEŞVİK KANUNU
| Kanun Numarası | 6224 |
| Kabul Tarihi | 18.01.1954 |
| Resmi Gazete T/S | 23.01.1954/8615 |
| Bu Mevzuatta Değişiklik Yapan Mevzuatın T/S |
Bu Kanun, 4875 sayılı DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR KANUNU ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Kanunun mevzuu
Madde 1- Bu kanun, yatırım yapılacak teşebbüsün:
a) Memleketin iktisadi inkişafına yararlı olması,
b) Türk hususi teşebbüslerine açık bulunan bir faaliyet sahasında çalışması,
c) (Mülga: 24/11/1994- 4046/42 md.)
Şartiyle ve Yabancı Sermayeyi Teşvik Komitesinin kararı ve İcra Vekilleri Heyetinin tasvibi ile Türkiye’ye ithal edilecek yabancı sermaye ve dışarıdan yapılacak istikrazlara tatbik olunur.(Ekcümle : 27/4/1995- 4105/1 md.) Ancak, Türkiye’ye ithal edilecek yabancı sermaye, ülke çapında tekel teşkil edecek faaliyetlerde bulunan kuruluşlarda çoğunluk hissesine sahip olamaz.
Bu maddede derpiş edilen ve 8 inci madde ile kurulmuş olan “Yabancı Sermayeyi Teşvik Komitesi” bundan böyle “Komite” diye zikredilecektir.
Ana yabancı sermaye
Madde 2- Bu kanunun tatbikatı bakımından ana yabancı sermaye tabiri aşağıda gösterilen şekilde takdir ve tesbit olunan kıymetlerin mecmuunu ifade eder:
a) Bu kanunun mevzuna giren bir teşebbüsün verimli bir şekilde kurulması, tevsii veya yeniden faaliyete geçirilmesi için hariçten ithal edilen:
1- Yabancı para şeklindeki sermaye,
2- Makine, teçhizat, alat ve bu mahiyetteki mallar, makine aksamı, yedek parçalar ve malzeme ile Komitenin kabul ettiği sair lüzumlu mallar,
3- Lisanslar, patent hakları ve alâmetifarika gibi fikri haklar ve hizmetler,
4- 3 üncü madde gereğince yeniden yatırılmak suretiyle sermayeye kalbedilen karlar,
b) Mal, hizmet veya fikri haklar şeklinde ithal edilen sermayenin kıymeti ve Komitece kabul edilen teşebbüs mevzuu mallar ve kıymetler olup olmadığı Komitece seçilen eksperler tarafından takdir olunur.
Eksperlerce takdir olunan kıymeti, Komite tarafından yeniden tetkik ve tadil edilebilir.
Kıymet takdiri, hem menşe memleket parasiyle, hem de ithal zamanında cari resmi kambiyo rayicine göre Türk parasiyle yapılır.
8 inci maddede derpiş olunan itiraz yolu mahfuz kalmak şartiyle Komitenin kıymet takdiri hususundaki kararı nihaidir.
Karların sermayeye kalbi
Madde 3- Bu kanuna tabi bir teşebbüsün yürürlükteki vergi kanunları hükümlerine göre elde ettiği karlardan ana yabancı sermayenin sahiplerine isabet eden net miktarların tamamı veya bir kısmı Komitenin kararı ile ana yabancı sermayeye ilave edilebileceği gibi 1 inci maddedeki şartları haiz diğer bir teşebbüse de yatırılabilir.
Karların ve ana sermayenin transferi
Madde 4- a) Aşağıda yazılı kar ve sermayeler, bu maddenin (c) fıkrası hükümlerine tabi olarak ana yabancı sermayenin mensup olduğu menşe memleket para cinsiyle ve cari resmi kambiyo rayici üzerinden harice transfer edilir:
1- 31 Aralık 1953 den sonra elde edilmiş bulunan ve yürürlükteki vergi kanunlarına göre taayyün eden kazançlardan ana yabancı sermaye sahiplerine isabet eden net karlar,
2- Bu kanuna tabi bir teşebbüsün kısmen veya tamamen tasfiyesi halinde, makul fiyatla satış neticesi elde edilen hasılattan, ana yabancı sermayenin sahiplerine isabet eden hisse,
3- Bu kanuna göre kurulmuş veya çalışmakta olan bir teşebbüsteki ana yabancı sermayenin kısmen veya tamamen, makul fiyatla satışı neticesi elde edilen hasılat,
4- Bu kanunun 6 ncı maddesi hükümleri dahilinde aktedilen bir dış istikrazın, istikraz mukavelesi hükümlerine göre hulül eden resülmal ve faizleri.
b) Maliye Vekaleti veya Komite lüzum gördükleri takdirde:
1- Bu maddenin (a) fıkrasının 1 inci bendine göre transferi istenebilecek miktarları tayin etmek üzere, bu kanuna tabi teşebbüsün defterlerini ve vergi beyannamelerini,
2- Hisselerin ve mevcutların satışının, istikrazların hüsnüniyete makrun olup olmadığını,
Tetkik ettirebilirler.
c) Maliye Vekaleti bu maddenin (a) fıkrası hükümleri gereğince transferi icabeden karlar ile satış bedelleri ve borç resülmal ve faizlerinin transferleri için yapılacak müracaat üzerine gerekli müsaadeyi verir.
Hisselerin transferi
Madde 5- a) Maliye Vekaleti, talep vukuunda, 2 nci maddede tarif edilen ana yabancı sermayeyi temsil eden ve bir Türk şirketinin defterlerinde mukayyet bulunan hisse senetleri veya muvakkat makbuzlarına aşağıdaki metinde ifade edildiği şekilde garanti verir:
(Bu hisse senedine isabet eden temettüler, transfer zamanında cari olan resmi kambiyo rayici üzerinden, hisse senedi veya muvakkat makbuzun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına veya onun yabancı memleketlerdeki salahiyetli mümessillerine ibrazı üzerine, derhal……(Menşe yabancı para) olarak transfer edilir.Bu hisse senedi veya muvakkat makbuzun satış hasılatı veya tasfiye neticesi elde edilen hasılattan bu hisse senedi veya muvakkat makbuz sahibine isabet eden miktar, transfer zamanında cari olan resmi kambiyo rayici üzerinden…….(Menşe yabancı para) olarak Türkiye Cumhuriyetinin ……. numaralı kanununun 4 üncü maddesi mucibince transfer edilir.)
b) Bu garantileri haiz bulunan nama muharrer hisse senetleri veya muvakkat makbuzları gerek Türkiye’de, gerekse hariçte her tabiiyetten kimseler arasında serbestçe tedavül eder. Bu hisse senetlerinin veya muvakkat makbuzlarının Türkiye’de yerleşmiş hakiki veya hükmi şahıslara satışından önce, yerlerine kaim olmak üzere yeniden hisse senedi veya muvakkat makbuz çıkarılsın veya çıkarılmasın, garantilerin iptali için Maliye Vekaletine ibrazı mecburidir.
İstikrazların garanti edilmesi
Madde 6- a) Maliye Vekaleti, bu kanunun 1 inci maddesinde yazılı vasıfları haiz bir teşebbüsün yapacağı dış istikrazın resülmal ve faizleri için teminat veya kefalet mukabilinde bir milyar Türk lirasını geçmemek üzere, Vekiller Heyeti karari ile kefalet verebilir.
b) Bu kefalet, istikrazın resülmal veya faizlerinin ödenen kısımları için, kendiliğinden kalkar.
Yabancıların istihdamı
Madde 7- a) Bu kanun gereğince kurulan bir teşebbüsün, etüd, kurulma ve işleme devrelerinde 2007 ve 2818 sayılı kanunların koydukları şartlar ve memnuiyetler, böyle bir teşebbüse para yatıran yabancılara, para yatıranların mümesili olan yabancılara, mütehassıs, ustabaşı ve diğer yetişkin personele, Komitece, teşebbüsün verimli surette kurulması, genişletilmesi, yeniden faaliyete geçirilmesi veya işletilmesi için gerekli bir devre zarfında, tatbik olunmaz.
b) Yukarki hüküm, Komitece bu kanunun 1 inci maddesinin koyduğu şartlara uygun olduğu kabul edilen yerli teşebbüslerin istihdam edecekleri yabancı mütehassıs, ustabaşı ve diğer yetişkin personel hakkında da tatbik olunur.
c) Bu madde hükümleri gereğince istihdam edilen yabancılar, Maliye Vekaletinin önceden istihsal edilmiş muvafakati şartiyle, ailelerinin maişeti maksadiyle veya normal tasarruflarının harice gönderilmesi için kazançlarının, hizmet mukavelelerinde derpiş edilen kısmını, cari resmi kambiyo rayici üzerinden, kendi memleketleri parasiyle transfer edebilirler.
Yabancı sermayeyi teşvik komitesi
Madde 8- a) Bu kanunun verdiği vazifeleri görmek üzere Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Umum Müdürünün Reisliğinde Hazine Umum Müdürü, İç Ticaret Umum Müdürü, Sanayi İşleri Umum Müdürü, İşletmeler Vekaleti Etüd ve Plan Dairesi Reisi, Türkiye Ticaret ve Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği Umumi Katibinden müteşekkil bir Komite kurulmuştur. Bu Komite lüzum gördüğü hallerde istişari mahiyette olmak üzere diğer vekalet ve müesseseler temsilcilerinin mütalaalarına müracaat edebilir. Komite kendisine intikal ettirilen müracaatları en geç 15 gün içinde karara bağlar.
Komitenin Umumi Katipliği İç Ticaret Umum Müdürü tarafından ifa ve icabında Komite Umumi Katip tarafından toplantıya davet olunur.
Komite Reis ve üyelerine verilecek ücret İcra Vekilleri Heyetince tesbit edilir.
b) Komite kararlarına, ilgililerce kararın kendilerine tebliği tarihinden itibaren (30) gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz merci Maliye, Ekonomi ve Ticaret ve İşletmeler Vekillerinden terekküp eder. Bu merciin kararı nihaidir.
Madde 9- a) Bu kanunun tatbikatında merci Ekonomi ve Ticaret Vekaletidir.
b) Ekonomi ve Ticaret Vekaleti, Komitenin vereceği karar üzerine ayni sermayenin memlekete ithali hususunda ilgili giriş gümrüğüne emir verir.
Yerli ve yabancı sermayenin müsavi muamele görmesi
Madde 10- Yerli sermaye ve teşebbüslere tanınan bütün haklar, muafiyetler ve kolaylıklardan, aynı sahalarda çalışan yabancı sermaye ve teşebbüsler de aynı şartlar dahilinde istifade ederler.
Madde 11- a) 1567 sayılı kanunun verdiği salahiyete istinaden çıkarılmış olan 13 sayılı kararın 31 inci maddesi gereğince yatırım yapmış olanlara tanınmış bulunan haklar ile 5583 ve 5821 sayılı kanunlarla tanınmış olan haklar mahfuzdur.
b) 1 Ağustos 1951 tarihi ile bu kanunun mer’iyete girdiği tarih arasında 5821 sayılı kanuna göre yapılmış yatırımlar da bu kanunun hükümlerinden faydalanır.
Eski kanunun yürürlükten kaldırılması
Madde 12- 5821 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Kanunun mer’iyete girmesi
Madde 13- Bu kanun neşri tarihinden itibaren mer’idir.
Madde 14- Bu kanunun icrasına İcra Vekilleri Heyeti memurdur.
Bir Cevap Yazın