T.C. MALİYE BAKANLIĞI Millî Emlâk Genel Müdürlüğü
23.05.2000
SAYI: B.07.MEG.0.9/3251-0/26008
KONU: Genelge.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün; 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun gereğince, özelleştirme kapsamına alınan kuruluşların kullanımında bulunan, Hazinenin özel mülkiyetinde ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların, tescil, imar, ifraz ve devir işlemleri ile ilgili olarak yayımladığı 10.02.1995 tarih ve 1995/1 sayılı Genelgesi ilişikte gönderilmektedir.
Bilgi ve gereği ile bu Genelgenin ilinize bağlı ilçelere de iletilmesini rica ederim.
Doğan CANSIZLAR
Bakan a.
Genel Müdür
DAĞITIM: Gereği: 81 İl Valiliğine
T.C. BAŞBAKANLIK TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Tasarruf İşlemleri Dairesi Başkanlığı
Sayı : B021TKG0100000-073/1524
Konu : Özelleştirme 10/02/1995
Genelge No : 1995/1
27/Kasım/1994 gün ve 22124 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 24/Kasım/1994 gün ve 4046 sayılı “Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun” İdaremizi ilgilendiren hükümleri aşağıda açıklanmıştır.
1- Söz konusu Kanunla; Başbakanın başkanlığında, Başbakanın belirleyeceği bir Devlet Bakanı, özelleştirmeden sorumlu Devlet Bakanı, Maliye Bakanı ve Sanayi ve Ticaret Bakanından oluşan Özelleştirme Yüksek Kurulu (Kurul) ile, Başbakana bağlı kamu tüzel kişiliğine sahip, özel bütçeli Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (İdare) kurulmuştur.
Özelleştirme Yüksek Kurulu ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığının görevleri ise, Kanunun 3 ve 4 üncü maddelerinde sayılmıştır.
Kuruluşların özelleştirme programlarına alınmalarına ve özelleştirme uygulamaları sonucu nihaî devir işlemlerinin onaylanmasına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulunca alınan kararlar, Kanunun 17/F maddesi gereği Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe gireceğinden, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının talebi ile yapılacak devir ve mülkiyetin gayri aynî hak tesisi sırasında, Özelleştirme Yüksek Kurulu kararının bir örneğinin talep yazısına eklenmesi yeterli olacaktır.
2- Kanunun 14 üncü maddesi, “… özelleştirme uygulamaları çerçevesinde yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilere gayrimenkul satışı ve devri mütekabiliyet esasları göz önünde tutularak yürürlükteki mevzuat hükümlerine tabidir.” hükmündedir.
Bu nedenle, özelleştirme kapsamındaki taşınmaz malların yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilere satılması durumunda, talep karşılanmadan önce 23/Ağustos/1989 tarih ve 3090 sayılı Genelge hükümleri uyarınca gerekli araştırma yapılacaktır
3- Kanunun 19 uncu maddesi ile, özelleştirme programına alınan ve %50’den fazla kamu payı bulunan kuruluşlar tarafından kullanılan, Hazinenin mülkiyetindeki taşınmaz mallar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların bu kuruluşlara doğrudan devir veya bu kuruluşlar lehine, devredilebilir mülkiyetin gayri aynî haklar tesisine imkân sağlanmıştır.
Ancak, bu maddede, özelleştirme programına alınan kuruluşlara devir öngörülen taşınmaz mallardan, Anayasanın 43, 168 ve 169 uncu maddelerinde sayılan yerler ile özel mevzuatı gereğince tescili mümkün olmayan taşınmaz mallar devir dışı bırakılmıştır.
Ayrıca, özelleştirme programındaki kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmaz malların devrinde gerekli olan ifraz ve tevhit işlemlerinin Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca sonuçlandırılacağı, belediye sınırları içerisinde bulunan ve işletme fonksiyonunu kaybetmiş KİT’lere ait özelleştirilecek arazilerin, çevre imar bütünlüğünü bozmayacak mevzi imar planları ile buna uygun imar durumlarının Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca hazırlanacağı ve Özelleştirme Yüksek Kurulunca onaylanmak suretiyle yürürlüğe gireceği, taşınmaz malların ifraz ve tevhidine ilişkin işlemlerde 3194 sayılı İmar Kanunundaki kısıtlamaların dikkate alınmayacağı ve idarenin talebi üzerine başkaca bir işleme gerek olmaksızın tescil ve terkin işlemlerinin ilgili tapu sicil müdürlüğünce yerine getirilerek sonuçlarının ilgili belediye ve valiliğe bildirileceği, mevzi imar planına konu arazilerin belediyelerce 5 yıl süre ile imar fonksiyonlarının değiştirilemeyeceği, bu maddenin uygulanmasında ortaya çıkacak sorunların Maliye Bakanlığınca çözümleneceği hükme bağlanmıştır.
Bu nedenle;
a- Özelleştirme programına alınan ve %50’den fazla kamu payı bulunan kuruluşlar tarafından kullanılan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki tapuda kayıtlı olmayan yerlerin bu kuruluşlara doğrudan devri veya mülkiyetin gayri aynî hak tesisine imkân sağlamak üzere, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca tescillerinin talep edilmesi halinde, talep konusu yerin; orman veya 6831 sayılı Kanunun 2/B maddesi uyarınca orman sınırı dışına çıkarılan ya da 3402 sayılı Kanunun 16/B maddesinde sayılan yerlerden olmadığının, deniz, göl ve nehir gibi genel sulara mücavir ise kıyı kenar çizgisi dışında kaldığının ve şahıslar ile Hazine arasında sınır ve mülkiyet yönüyle mahkemeye intikal etmiş bir ihtilaf bulunmadığının tespiti halinde, kadastrosu tamamlanan çalışma alanlarında 1278 sayılı, henüz kadastroya açılmamış çalışma alanlarında ise 1251 sayılı genelge uyarınca Hazine adına tescilleri yapılacak, tescil işlemi sırasında ayrıca maliye kuruluşunun talebi aranmayacaktır.
b- Özelleştirme programına alınan kuruluşlara ait taşınmaz malların ifraz ve tevhidine ilişkin Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca düzenlenen belgeler tescil ve terkin işlemlerinin yapılması için idaremize intikal ettirildiğinde, kadastro müdürlüğünce teknik kontrolleri yapılıp görülen noksanlıklar adı geçen İdareye tamamlattırıldıktan sonra, taşınmaz malın adına tescilli olan kuruluşun talebi aranmaksızın işlem tapu sicil müdürlüğünce sonuçlandırılacak ve tescil işlemlerinin sonuçları tapu sicil müdürlüğünce ilgili belediye ve valiliğe bildirilecektir. Özelleştirmenin gereği olarak ihtiyaç duyulacak ifraz ve tevhit işlemleri, 3194 sayılı İmar Kanununda öngörülen kısıtlamalara tabi olmadığından, bu işlemlerin karşılanması ve kontrolü sırasında belediye encümeni veya il idare kurulu kararı istenmeyecektir.
Diğer taraftan, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca hazırlanan ve Özelleştirme Yüksek Kurulunun onayı ile yürürlüğe giren mevzi imar planları idaremize intikal ettirildiğinde, kadastro müdürlüklerince teknik kontrolleri yapıldıktan sonra belediye encümen kararı aranmaksızın tapu sicil müdürlüğünce infaz edilecek ve imar uygulaması sonucu oluşacak kayıtların beyanlar hanesine “24/Kasım/1994 tarih ve 4046 sayılı Kanunun 19/E maddesi gereği imar düzenlemesine tabi tutulduğundan, belediyece bu taşınmaz malın 5 yıl süre ile imar fonksiyonu değiştirilemez.” şeklinde belirtme yapılacak ve bu süre içerisinde belediyece yapılacak imar değişiklikleri kabul edilmeyecektir.
Mevzi imar planına konu saha içerisinde bulunan kamu orta malları, mevzi imar planının onaylanması ile bu vasıflarını yitirerek Medenî Kanunun 912 nci maddesi uyarınca tescile konu olacaklarından, mevzi imar planının uygulanması sırasında bunların da Hazine adına tescili yapılacaktır.
4- Kanunun geçici 15 inci maddesiyle, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte özelleştirme kapsamında bulunan kuruluşlar ile bundan sonra özelleştirme kapsamına alınacak kuruluşların taşınır ve taşınmaz her türlü mal ve alacakları, bu kuruluşların özelleştirme kapsamında kaldığı sürece haczedilemeyeceği ve konulmuş olan hacizlerin de kalkacağı hükmü getirilmiştir.
Bu itibarla, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca özelleştirme kapsamına alındığı belirtilen kuruluşlar adına tescilli bulunan taşınmaz malların beyanlar hanesinde bu konuda belirtme yapılarak, belirtme tarihinden sonra gelecek haciz talepleri karşılanmayacak ve haciz talebinde bulunan icra dairesi veya kurumlara haciz talebinin karşılanmadığı hususunda bilgi verilecektir.
Ancak, özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlara ait taşınmaz mallar üzerine, özelleştirme kapsamına alındığı tarihten önce konmuş haciz varsa, bunların idaremizce re’sen terkini mümkün değildir. Bu hacizlerin terkin edilebilmesi için, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca haczi koyan yetkili merci resmî yazısının tapu idaresine gönderilmesinin sağlanması gerekmektedir.
5- Kanunun geçici 3 üncü maddesi, Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığının, Özelleştirme İdaresi Başkanlığına dönüştürülmesi nedeniyle, Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığına ait taşınmaz malların da Özelleştirme İdaresi Başkanlığına devredildiği hükme bağlanmıştır.
Bu nedenle, Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı adına tescilli bulunan taşınmaz mallar varsa, bunların Özelleştirme İdaresi Başkanlığının talebi ile bu idare adına tashihen tescilleri yapılacaktır.
6- Kanunun 27/a maddesi ile, özelleştirme uygulamalarına ilişkin işlemler (sözleşmeler dahil) katma değer vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulduğundan, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının talebi ile kadastro ve tapu sicil müdürlüklerinde yapılacak işlemlerden harç tahsil edilmeyecektir.
Ancak, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının, 23 Şubat 1993 gün ve 1993/2 sayılı Genelge eki Yönergeye göre Döner Sermaye İşletmesi aracılığı ile yapılması gereken değişiklik ve kontrol hizmetleri ile harita ve teknik belge örneklerinin verilmesine ilişkin talepleri, döner sermaye ücreti tahsil edilmek suretiyle karşılanacaktır.
7- Özelleştirme İdaresi Başkanlığı personeli ile, idarenin görevlendirdiği diğer kuruluş çalışmalarının özelleştirme işlemlerine yönelik başvurularda kendilerine gerekli kolaylık sağlanacak ve özelleştirme ile ilgili taleplere öncelik verilecektir.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
A. Yüksel Akın
Genel Müdür
Bir Cevap Yazın