KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELERDE YAPILACAK İSTİHDAM YARATICI VE TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLAR İÇİN GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERE HAZİNEYE AİT ARAZİ VE ARSALARIN BEDELSİZ DEVRİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
| Kaynak | Maliye Bakanlığı |
| Resmi Gazete Tarihi | 27.03.1998 |
| Resmi Gazete Numarası | 23299 |
Bu Yönetmelik 17.03.2004 tarihli ve 25405 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Amaç ve Kapsam
Madde 1– Bu Yönetmeliğin amacı, Kalkınmada Öncelikli Yörelerde istihdam yaratan yatırımlara bedelsiz Hazineye ait arsa ve arazi sağlanmasına ilişkin esas ve usulleri tespit etmektir.
Yasal Dayanak
Madde 2- Bu Yönetmelik, 21.01.1998 tarih ve 4325 sayılı Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 8 inci maddesindeki yetkiye dayanılarak hazırlanmıştır.
Yasadan Yararlanacaklar
Madde 3- Organize sanayi bölgeleri öncelikli olmak üzere, Kalkınmada Öncelikli Yörelerde yatırım yapmak isteyen fiili ve sürekli olarak en az 10 kişilik istihdamı öngören ve teşvik belgesi almış olan gerçek ve tüzel kişiler, Hazineye ait taşınmazların bedelsiz olarak devrinden yararlanabilirler.
Organize Sanayi Bölgelerinde Taşınmaz Mal Devri
Madde 4- Üzerlerine organize sanayi bölgeleri kurulacak olan Hazine taşınmaz mallarının o günkü rayiç bedelleri de belirlenerek protokol ile il özel idarelerine ön tahsisleri yapılabilir. Tahsisi yapılan taşınmaz malların imar planları, parselasyon planları ve alt yapı uygulama projelerinin Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen sürelerde bitirilmesi zorunludur.
Plan ve projeleri taahhüt edilen sürelerde tamamlanan söz konusu taşınmaz mallar, Kanundaki ve bu Yönetmelikteki şartları taşıyan yatırımcılarına, bedelsiz olarak devrolunabilir. Ancak, yatırımcı, devrolunacak parselin imar ve altyapı uygulama projelerine ilişkin tüm giderlerini devir işleminden önce karşılamak mecburiyetindedir. Bu şekilde bedelsiz olarak devredilen taşınmazların her biri üzerine tapuda bu yönetmeliğin 16’ncı maddesinde belirtilen şerhler konulur.
Bedelsiz devire konu edilemeyen parseller kalmış ise, bu taşınmaz malların Kanun ve Yönetmelikteki şartları taşımayan diğer yatırımcılara bedeli karşılığında verilmek üzere, ön tahsis sırasında belirlenen rayiç bedele her yıl Maliye Bakanlığınca tespit edilen yeniden değerleme kat sayısı da uygulanarak bulunacak bedel üzerinden il özel idarelerine satışı yapılabilir.
Devre Konu Arazi ve Arsalar
Madde 5- Hazinenin özel mülkiyetindeki arazi ve arsalar bu Yönetmeliğin 6’ncı maddesindeki istisnalar dışında devre konu yapılabilirler. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup da tescili mümkün olan yerler tescilden sonra devir konusu edilebilirler.
Devre Konu Olmayan Taşınmaz Mallar
Madde 6- Aşağıdaki yerler bedelsiz devre konu edilemezler:
1- Üzerinde kullanıma uygun bina ve tesis bulunan arazi ve arsalar,
2- Kamu hizmetine tahsisli yerler,
3- İmar planlarında konut alanına ayrılmış olan yerler ile kamu hizmetleri için ayrılmış olan yerler,
4- 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında kalan yerler,
5- 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları ile bunlara ait koruma alanları dahilindeki yerler,
6- 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanununa göre, kara askeri yasak bölgeleri ile güvenlik bölgelerinde kalan taşınmaz mallar,
7- Teferruğ yoluyla edinilip de edinme tarihinden itibaren bir yıl geçmemiş olan taşınmaz mallar,
8- Kamulaştırma yoluyla edinilip de amacına uygun kullanılmadığı için boş kalan yerlerden, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 23 üncü maddesinde yazılı süresi dolmamış olan yerler,
9- Üzerinde irtifak hakkı kurulmuş ve hak süresi dolmamış bulunan yerler,
10- 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirler ile Yapılacak Yardımlara Dair Kanun gereğince, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı emrine verilmesi veya tahsis edilmesi gereken taşınmaz mallar,
11- 6831 sayılı Orman Kanununun 2 nci maddesine göre, orman sınırları dışına çıkarılan taşınmaz mallar,
12- 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu kapsamında kalan yerler,
13- 3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamında kalan yerler,
14- 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanununa göre, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü emrine geçen yerler,
15- Mülkiyeti ihtilaflı olan taşınmazlar,
16- 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca içme ve kullanma sularının koruma alanları,
17- Maliye Bakanlığınca korunmasında kamu yararı görülen diğer yerler.
Yatırıma Elverişli Yerlerin Yatırımcılara Duyurulması
Madde 7- Yatırım yapmaya uygun olan Hazineye ait arazi ve arsalar, defterdarlık ve malmüdürlüklerince tüm nitelikleri belirlenerek taşınmazın bulunduğu yerdeki Ticaret Odası, Sanayi Odası ve Ziraat Odasına bildirilir ve ayrıca bildirilen taşınmaz mallar liste halinde Maliye Bakanlığına (Milli Emlak Genel Müdürlüğü) gönderilir. Bu taşınmazlar, Valilikçe de mutat yollarla duyurulur.
Ayrıca, yatırımcılar tarafından talep edilen yerler de değerlendirmeye tabi tutulabilir.
İmar Planlarının Yaptırılması
Madde 8- Devir konusu Hazineye ait arazi ve arsalardan imar planı bulunmayan yerlerin planları, belediyeler veya valiliklerce öncelikle yapılır.
Yatırımlar; varsa, bölge ve çevre düzeni planları ile nazım ve uygulama imar planlarına uymak zorundadır.
Başvuru ve İstenecek Bilgi ve Belgeler
Madde 9- Yatırımcı; Ek 1’deki form dilekçesini doldurup, Ek 2’deki belgeler ile birlikte taşınmaz malın bulunduğu il defterdarlığına başvurur.
Komisyon
Madde 10- Yatırımcıya verilecek Hazineye ait arazi ve arsanın devri ile ilgili olarak; vali veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında defterdar, bayındırlık ve iskan müdürü, milli emlak müdürü ve yatırımın türüne göre ilgili bakanlığın il müdüründen oluşan bir komisyon kurulur. Komisyonun raportörlüğünü milli emlak müdürlüğü yapar. Komisyon, oy çokluğu ile karar verir.
Komisyon; bedelsiz arsa devri için başvuranların taleplerini değerlendirir ve başvuranların öncelik sırası ile yatırım türü ve işçi sayısını dikkate alarak talep edilen Hazineye ait arsa ve arazinin miktarının uygunluğunu belirler, yatırım türünün değiştirilmesi hususunda görüş bildirir.
Yatırım türünün değiştirilmesinde ilk yapılan tercihin etkilenmemesi açısından bu Yönetmeliğin 11’inci maddesinde belirtilen başvurularda öncelik sırasına aynen uyulması zorunludur.
Başvurularda Öncelik Sırası
Madde 11- Aynı taşınmaz malı talep eden yatırımcılar arasında öncelik aşağıdaki sıraya göre yapılır.
a- En fazla istihdam sağlayacak proje,
b- Yatırım tutarı en yüksek olan proje,
c- Kooperatifler,
d- Sermaye Piyasası Mevzuatına göre halka açık anonim ortaklık sayılan şirketler (Halka açılma oranlarına göre sınıflandırmada önde gelen),
e- Diğerleri.
Bilgi ve Belgelerin Komisyona ve Bakanlığa Gönderilmesi
Madde 12- Defterdarlık ve malmüdürlükleri; devre konu Hazine taşınmaz mallarına 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre bedel takdiri de yaptırarak yukarıda belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte oluşturacakları dosyanın aslını komisyona ve bir örneğini de Maliye Bakanlığına gönderirler.
İstihdam Koşulları
Madde 13- İstihdamın fiili, sürekli ve üretime katkı sağlayıcı olması gerekir. Yatırımın faaliyete geçmesinden itibaren beş yıl süresince bu şekilde sağlanan istihdam on kişinin altına düşemez. İstihdam edilecek kişi sayısı fazla gösterilerek bedelsiz devredilen arazinin büyütülmüş veya daha fazla istihdam gösterilerek öncelik hakkının kazanılmış olması halinde istihdam edilecek kişi sayısında yıl içinde geçici olarak meydana gelebilecek yüzde 10’a kadar olan (yüzde 10 dahil) azalmalar dikkate alınmaz.
Taahhütname Alınması
Madde 14- Hazineye ait arazi ve arsa yatırımcıya devredilmeden önce, bu Yönetmelik ekindeki noterden tasdikli Ek 3’deki taahhütname yatırımcıdan alınır. Taahhütnamenin bir örneği dosyasında korunur ve bir örneği de dosyasında saklanmak üzere devir sırasında tapu sicil müdürlüğüne gönderilir.
Devir İşlemleri
Madde 15- Maliye Bakanlığının devir izni üzerine defterdarlıklar ve malmüdürlüklerince tapu sicil müdürlüklerinden bu Yönetmeliğin 16 ıncı maddesinde yer alan şerhin konulması suretiyle taşınmazın mülkiyetinin yatırımcı adına devri talep edilir ve tapu sicil müdürlüğünce resmi senet düzenlenmeksizin edinme sebebine ” tahsis” yazılıp tashihen tescil işlemi yapılarak gerekli şerh verilir.
Tapu Kaydına Konulacak Şerh
Madde 16- Bedelsiz devredilen taşınmaz mala ait tapu kütüğünün beyanlar hanesine devir işlemi sırasında aşağıdaki şerh konulur:
“Bu taşınmaz mal, 21 Ocak 1998 tarih ve 4325 sayılı Kanunun 8 inci maddesine göre Hazinece bedelsiz olarak devredilmiştir. Taşınmaz malı devir alan gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu Kanun ve Kanunun uygulanması ile ilgili çıkarılmış Yönetmelik ile taahhütnamede belirtilen devir amaç ve koşullarına uymak zorundadır. Bu şerh kaldırılmadığı sürece taşınmaz hiçbir şekilde başkalarına devredilemez, haczedilemez, ipotek edilemez, iflas ve konkordato ile diğer ayni ve şahsi haklara da konu edilemez. Bu zorunluluklara uyulmadığının Maliye Bakanlığınca belirlenmesinden sonra talep edilmesi halinde herhangi bir yargı kararı aranmaksızın taşınmaz mal, üzerindeki muhdesatı ile birlikte yeniden Hazine adına kaydolunur.”
Teminat
Madde 17- Yatırımın faaliyete geçmesinden önce ve Kanunun 8 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında belirtilen 5 yıllık süre içerisinde söz konusu taşınmaz mal, ayni ve şahsi kredi karşılığında teminat olarak gösterilemez.
Devredilen Yerlerin Başkalarına Devri
Madde 18- Yatırımcı, yatırımın faaliyete geçmesinden önce taşınmazı bir başkasına devredemez.
Yatırımın faaliyete geçmesinden sonra ise yatırımcı Hazine Müsteşarlığının da görüşü alınarak Maliye Bakanlığının izni ile taşınmaz malı bir başkasına devredebilir. Ancak, komisyonca verilen görüş ve Bakanlıktan alınan izinden sonra bedelsiz devredilen Hazineye ait arazi ve arsaların mülkiyetini devralanlar, Kanun, Yönetmelik ve Taahhütnamedeki tüm şartlara uyacakları hususunda yeni bir taahhütnameyi defterdarlıklara vermek zorundadırlar.
Yatırımın Başlaması ve Tamamlanması
Madde 19- Teşvik belgesinde yazılı sürelerde (ek süreler dahil) yatırıma başlanılması ve faaliyete geçilmesi zorunludur. Ancak uygulama imar planı olmayan yerlerde bu süreye 6 ay ilave olunabilir.
Mücbir Sebepler
Madde 20- Yangın, deprem, su basması gibi mücbir sebeplerin varlığı ve devamı nedeniyle Kanun ve Yönetmelikte öngörülen sürelere uyulmaması nedeniyle ara verilen süreler 5 yıllık faaliyet süresine ilave olunur.
Yatırımın Denetlenmesi ve Şerhin Kaldırılması
Madde 21- Yapılan yatırım, devir tarihinden itibaren her yıl tapu kaydındaki şerh kaldırılıncaya kadar; yatırımın devamı, faaliyetin durumu, istihdam koşulları, tercih edilme şartları, Kanun, Yönetmelik ve Taahhütname hükümlerine uyulup uyulmadığı gibi hususlar yönünden yatırımcı tarafından istenirse, 3568 sayılı Kanun doğrultusunda yeminli mali müşavirliklere denetletilir ve denetim sonucu bir rapora bağlanır veya aynı hususlar Bakanlık merkezi denetim elemanlarınca denetlenir. Maliye Bakanlığı gerekli gördüğü takdirde her zaman denetim yaptırabilir.
Yatırımcı; Kanun, Yönetmelik ve Taahhütnamedeki şartlara uygun olarak yatırımın faaliyete geçmesi tarihinden itibaren beş yıl sonra tapu kayıtlarındaki Hazine lehine konulan şerhin kaldırılmasını devir yapan idareden isteyebilir. Denetim sonucunda; şartlara uyulduğunun anlaşılması halinde Maliye Bakanlığının izni ile defterdarlık veya malmüdürlüğünün istemi üzerine tapu kayıtlarındaki şerhler kaldırılır.
Devredilen Taşınmazın Geri Alınması ve Tahliye
Madde 22- Devredilen Hazineye ait arazi ve arsalarla ilgili olarak yapılan denetimler ve düzenlenen raporlar sonucunda; Kanun, Yönetmelik ve Taahhütnamede öngörülen şartlara yatırımcının uymadığının belirlenmesi halinde, Bakanlıkça verilen geri alma kararı üzerine, defterdarlık veya malmüdürlüğü tarafından tapu kaydının Hazine adına düzeltilmesi tapu sicil müdürlüğünden istenir. Bu istem doğrultusunda başkaca bir karar almaya gerek kalmaksızın, tapu sicil müdürlüğünce taşınmazın Hazine adına re’sen tescili yapılır. Bu düzeltme sırasında, üzerinde bulunan muhdesatın da Hazineye ait olduğu belirtilir.
Yatırımcı; İflas dahil, Kanun ve Yönetmelikte belirtilen sürelerde yatırımı yapmaz yahut devir ve yatırım şartlarına uymaz ise bedelsiz olarak devredilen Hazine taşınmaz malını tahliye etmek zorundadır. Tahliye kararının bildirim tarihinde itibaren yatırımcı taşınmaz malı 30 gün içinde boşaltmak zorundadır. Taşınmaz malın zemininin Hazineye devredilmesinin yanı sıra tebligat tarihine kadar yapılmış bütünleyici parçaları ile birlikte muhdesatı da Hazine mülkiyetine geçer.
Masraflar
Madde 23- Devir ve tapuya ilişkin diğer işlemlerle ilgili her türlü vergi, resim, harç, katılma payı ve diğer masraflar yatırımcı tarafından karşılanır.
Yürürlük
Madde 24– Sayıştay’ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer
Yürütme
Madde 25– Bu Yönetmeliği Maliye Bakanı yürütür.
EK-1
……………………….. DEFTERDARLIĞINA
21.01.1998 tarih ve 4325 sayılı Kanunun 8. Maddesinden yararlanmak istiyorum. Şahsım , yatırım ve taşınmaz mal ile ilgili bilgiler aşağıda gösterilmiş olup , istenilen belgeler dilekçe ekinde sunulmuştur.
Gereğini arz ederim. ……/…../ 19..
EK: adet belge
Adı Soyadı
İmzası
BİLGİ FORMU
| Y | İsim, Soyadı, Ünvanı | |||
| A
T |
Kanuni Temsilcilerin
İsim- Ünvanları |
|||
| I | Telefon Numaraları | |||
| R | Vergi Sicil No | |||
| I | Oda Sicil No | |||
| M
C I |
Adres | |||
| T | Tapu Bilgileri | 1. Taşınmaz | 2. Taşınmaz | 3. Taşınmaz |
| A | ili | |||
| Ş | ilçe | |||
| I | Mah / Köy | |||
| N | Mevki / Yöresi | |||
| M | Pafta No / Cilt No | |||
| A | Parsel No / Sıra No | |||
| Z | Yüzölçümü (m2) | |||
| Yatırım Yapılacak Alan (m2) | ||||
| Y | Konusu | |||
| A | Türü | |||
| T | İstihdam Kapasitesi | |||
| I | Faaliyete Geçme Tarihi | |||
| R | Yatırım Tutarı | |||
| I | Teşvik Belge No | |||
| M | Sair Hususlar | |||
EK-2
4325 SAYILI YASAYA GÖRE YATIRIMCILARDAN İSTENECEK BELGELER LİSTESİ
| BELGENİN | KİŞİ | |||||||
| SIRA NO | TARİHİ | NO.SU | ADEDİ | MAHİYETİ | GERÇEK | TÜZEL | ||
| 1 | Teşvik Belgesi | + | + | |||||
| 2 | Yatırım Bilgi Formu | + | + | |||||
| 3 | Avan Proje | + | + | |||||
| 4 | Oda Sicil Kayıt Örneği | + | + | |||||
| 5 | Banka Referans Mektubu | + | + | |||||
| 6 | Vergi Borcu Bulunmadığına Dair Belge | + | + | |||||
| 7 | İşletme Hesabı Özeti | + | – | |||||
| 8 | İşletmenin Son Üç Yıllık Bilançosu | +/- | +/- | |||||
| 9 | Son Üç Yıllık Mali Tablolar | +/- | +/- | |||||
| 10 | Halka Açık A.Ş. lerde Halka Açılma Oranını Gösteren Belge | – | + | |||||
| 11 | Şirket Ana Sözleşmesi | – | + | |||||
| 12 | Kanuni Temsilcileri İmza Sirküleri ve Adresleri | – | + | |||||
| 13 | İstenecek Diğer Belgeler | |||||||
NOT:
(+) : Karşısında artı işareti olan belgeler ilgili sütundaki kişiden istenir.
(-) : Karşısında eksi işareti olan belgeler ilgili sütundaki kişiden istenmez.
(+/-) : Karşısında artı ve aynı zamanda eksi işareti olan belgeler ilgili kişide varsa istenir.
EK- 3
YATIRIM TAAHHÜTNAMESİ
MADDE 1- DEVROLUNACAK HAZİNE ARSA VEYA ARAZİSİNİN TAPU KAYDI
İLİ :
İLÇESİ :
KÖY/MAHALLESİ :
MEVKİ/YÖRESİ :
PAFTA/CİLT NO.SU :
ADA/SAYFA NO.SU :
PARSEL/SIRA NO.SU:
VASFI/CİNSİ/TÜRÜ :
YÜZÖLÇÜMÜ :
MADDE 2- HAK SAHİBİNİN ADI, SOYADI VEYA TİCARET ÜNVANI
MADDE 3- HAZİNE ARSA VEYA ARAZİSİNİN DEVİR TARİHİ
MADDE 4- YATIRIMIN KONUSU
MADDE 5- YATIRIM TEŞVİK BELGESİNİN TARİHİ, SAYISI, SÜRESİ
MADDE 6- YATIRIMA BAŞLAMA TARİHİ
MADDE 7- YATIRIMIN FAALİYETE GEÇECEĞİ TARİH
MADDE 8- ÇALIŞTIRACAĞI KİŞİ SAYISI
MADDE 9- İSTİHDAM DARALTICI PLAN VE PROJE TADİLATI YAPMAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Yatırımcı, istihdamı daraltacak plan ve proje tadilatına gidemez.
MADDE 10- İNŞAAT VE İŞLETMENİN KONTROLÜNE İZİN VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Yatırımcı, yatırımın başlangıcından itibaren, tapu kaydındaki şerh kaldırılıncaya kadar yatırımla ilgili olarak devreden idarenin ve diğer ilgili kamu kuruluşlarının her türlü takip ve denetimine gereken kolaylıkları göstermek ve istenen bilgi ve belgeleri vermek zorundadır.
MADDE 11- MASRAFLARI KARŞILAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Yatırımcı; kanuni muafiyet ve istisnalar dışında devir ve tapuya ilişkin diğer işlemlerle ilgili her türlü vergi, resim, harç, katılma payı ile sair diğer masrafları karşılamak zorundadır.
MADDE 12- MÜLKİYET SORUMLULUĞU VE HUSUMETİ KABUL YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Taşınmaz mal ile ilgili her türlü mülkiyet veya husumet iddialarına, mülkiyetin yatırımcıya devredilmesiyle yatırımcı muhatap ve taraf olur. Taşınmaz mülkiyetinin kaybedilmesi yahut üçüncü kişiler tarafından iktisabı halinde, yatırımcı Hazineden hiçbir hak iddia edemez.
MADDE 13- DEVİR KOŞUL VE ESASLARINA UYULMADIĞI TAKDİRDE, TAŞINMAZ MALIN MUHDESATIYLA BİRLİKTE HAZİNE ADINA KAYDETTİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Yatırımcı; devirle ilgili Kanun, Yönetmelik ve bu Taahhütname hükümlerine uymadığı takdirde, verilen taşınmaz mal üzerindeki muhdesat ile birlikte geri alınarak başkaca bir hüküm ve karar aranmaksızın Hazine adına kaydedilir.
MADDE 14– ÇEVREYİ KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Yatırımcı, Çevre Kanunu ve bu Kanunla ilgili diğer düzenlemelere uymak zorundadır.
MADDE 15- HAFRİYAT SIRASINDA BULUNACAK KÜLTÜR VARLIKLARINI MÜLKİ AMİRLİĞE BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Yatırımcı, inşaat sırasında bulunacak olan taşınır kültür varlıklarını mülki amirliklere bildirmek zorundadır.
YUKARIDAKİ ESAS, KOŞUL, KURAL VE YÖNTEMLERE UYACAĞIMI VE YERİNE GETİRECEĞİMİ TAAHHÜT EDERİM. ……./…../199…
TAŞINMAZ MALI DEVRALACAK
YATIRIMCI
(Adı, Soyadı veya Unvanı)
(İmza)
Bir Cevap Yazın