T.C. MALİYE BAKANLIĞI Milli Emlak Genel Müdürlüğü
Sayı: B.07.O.MEG.O. 32/3122-11500-28698 /05/2007
Konu: Yeni Yerleşme Yerlerinin Tespiti Temini, Planlaması ve Devir- temliki.
GENELGE (2007/07)
Yurdumuzda meydana gelen çeşitli afet olayları sonucu, konutlarının ve işyerlerinin yıkılması veya ağır derecede hasar görmesi nedeniyle 7269 sayılı Kanunun hükümlerine göre hak sahibi olmak isteyen afetzedeler için, konut, işyeri ve kamu tesisleri yapılmak üzere yeni yerleşim alanlarının tespiti, planlaması, temini ve devir- temliki aşamalarında, uygulamada çeşitli sorunlarla karşılaşıldığından, yeni yerleşme yerleri için Yer Seçim Komisyonunun belirlenmesi, 7269 ve 3194 sayılı Kanunların ilgili maddeleri uyarınca seçilecek alanların tespiti, temini ve hak sahiplerine devir temlik hususunda Bayındırlık ve İskan Bakanlığının (Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü)30/04/2007 tarih ve 2007/2 sayılı Genelgesinin bir örneği ilişikte gönderilmektedir.
Bilgilerini, gereğini ve bu Genelge ve eklerinin çoğaltılarak bağlı ilçelere de iletilmesini rica ederim.
İlyas ARLI
Bakan a. Genel Müdür
EK: Genelge örneği (6 sayfa)
DAĞITIM:
81 İl Valiliğine (Defterdarlık)
T.C. BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI AFET İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı: B.09.0.AİŞ.0.12.00.00/052 30/04/2007
MALİYE BAKANLIĞINA (GENELGE-2007/2)
İlgi : a) 15.01.1998 gün ve 453 (1998/1) sayılı genelge.
b) 16.05.2002 gün ve 7382 (2002/10) sayılı genelge.
Yurdumuzda meydana gelen çeşitli afet olayları sonucu, konutları ve işyerleri yıkılması veya ağır derecede hasar görmesi nedeniyle 7269 Sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahibi olmak isteyen afetzedeler için, konut, işyeri ve kamu tesisleri yapılmak üzere yeni yerleşim alanlarının tespiti, planlanması, temini ve devir-temliki aşamalarında, uygulamada çeşitli sorunlarla karşılaşıldığından; yeni yerleşme yerleri için Yer Seçim Komisyonunun belirlenmesi, 7269 ve 3194 Sayılı Kanunların ilgili maddeleri uyarınca seçilecek alanların tespiti, temini ve hak sahiplerine devir-temliki, aşağıdaki esaslara göre yapılacaktır.
1-YER SEÇİM KOMİSYONUNUN BELİRLENMESİ
Bir örneği ekte gönderilen (Ek-1 ve Ek-2) yer seçim protokolünde belirtilen kurumlardan, kurumun görev ve sorumluluk alanındaki ihtisas sahibi kişilerden (içişleri Bakanlığı temsilcisi hariç) olmak üzere bir asil, iki yedek üye belirlenerek yer seçimi komisyonu oluşturularak, bu komisyon için, her yılın ocak ayının 15’ine kadar, Valilik Makamından onay alınması ve alman olurun bir örneğinin Bakanlığımıza (Afet İşleri Genel Müdürlüğü) gönderilmesi gerekmektedir. (2007 yılı için oluşturulacak komisyonun olur örneği en geç I ay içinde Bakanlığımıza gönderilecektir.)
Makam onayı alınan komisyonun başkam, İçişleri Bakanlığı temsilcisidir. İçişleri Bakanlığı temsilcisi, yer seçimi yapılacak yerleşim birimi İl merkezi ise, Vali ya da Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünden sorumlu Vali Yardımcısı; yerleşim birimi ilçe ise, Kaymakam veya yerine vekalet eden mülki ve idari amir olacaktır.
Komisyonda Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü temsilcisi olarak; jeoloji mühendisi, harita mühendisi (yoksa teknikeri), inşaat mühendisi (yoksa teknikeri) ve şehir plancısı (yoksa mimar) mutlaka bulunacaktır. Adı geçen meslek disiplinlerine ait personelin Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğünde bulunmaması halinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirme yolu ile komisyona katılımları sağlanacaktır.
Bakanlığımızca yer seçimi çalışmaları için geçici görevlendirilen teknik personel, Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü temsilcileri ile birlikte, Valilik onayına gerek olmaksızın, mesleği ile ilgili konularda seçilecek alanı değerlendirmek üzere komisyonda yer alacaktır.
2-YER SEÇİM KOMİSYONUNUN GÖREVLERİ
Yer Seçim Protokolünde belirtilen ve komisyonda görev alan kurum temsilcileri, kendi mevzuatlarında belirtilen görev ve sorumlulukları çerçevesinde yer seçimi çalışmalarına katılarak, bu çalışma sonucu seçilecek alanın yerleşime ve planlamaya uygunluğuna ilişkin görüşünü bildirecektir.
Komisyonda görevli Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü temsilcileri, meslek disiplinleri yönünden seçilecek alanı değerlendirmenin yanında, alternatif yeni yerleşim alanlarının belirlenmesi ve sekreterya işlerinden de sorumludur. Seçilecek alternatif alanları: afet ve jeolojik yönden değerlendirmek üzere jeoloji mühendisi; mülkiyet, harita-kadastro yönünden değerlendirmek üzere harita mühendisi (yoksa teknikeri); altyapı ve yapı maliyetleri yönünden değerlendirmek üzere inşaat mühendisi (yoksa teknikeri) ve planlama yönünden değerlendirmek üzere şehir plancısı (yoksa mimar), Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü temsilcisi olarak yer seçimi komisyonunda ver alacaktır.
3-YENİ YERLEŞME YERLERİNİN TESPİT ESASLARI
Yer seçimi çalışmaları esnasında, alt yapı hizmetleri, sosyal, kültürel, eğitim ve sağlık hizmetleri dikkate alınarak, yerleşim birimlerinin bütünlüğünün korunması gerekmektedir. Bu nedenle seçilecek yeni yerleşim yerlerinin mümkün olduğunca eski yerleşim yerine yakın olmasına özen gösterilecektir. Bir yerleşim birimindeki afetzede veya hak sahiplerine yeni yerleşim yeri olarak farklı yerler seçilse dahi, farklı yer seçimi protokolleri mümkün olduğunca eş zamanlı hazırlanarak, aynı anda Bakanlığımıza (Afet İşleri Genel Müdürlüğü) ulaştırılıp, hak sahiplerinin tamamının yer seçim işlemleri birlikte sonuçlandırılacaktır.
Zorunlu haller dışında 2B vasfındaki taşınmaz mallar ile meralar ve tarım arazileri yeni yerleşim yeri olarak seçilmeyecektir.
Yeni yerleşim yerlerinin tespiti çalışmalarında aşağıdaki işlem sırası takip edilecektir.
a) Öncelikle aynı yerleşim birimi içerisinde yer seçimi yapılacaktır. Buna göre;
– Deprem ve yangın afetinden yıkılan veya ağır hasar gören yapının bulunduğu yer, jeolojik açıdan uygunsa ve mülkiyeti hissesiz tam olarak hak sahibine ait ise öncelikle bu alan seçilecektir. Uygun değilse;
– Hak sahibinin aynı yerleşim birimi içerisinde, teknik ve sosyal alt yapıdan yararlanabilecek durumda, mülkiyeti hissesiz tam olarak kendisine ait başka taşınmaz malı var ise bu alan yeni yerleşme yeri olarak seçilecektir. Bu şartlarda da yerleşmeye uygun taşınmaz mal yok ise;
– 7269 Sayılı Kanunun 21. maddesi hükmüne göre yerleşmeye müsait bedelsiz elde edilebilecek alanlar, yeni yerleşme yeri olarak seçilecektir. Yeni yerleşme yeri, eski yerleşim yerine uzak veya alt yapı maliyetinin yüksek olması nedenleriyle uygun değilse;
– Yine 7269 Sayılı Kanunun 21. maddesi hükmüne göre, mülkiyeti şahıslara ait, yerleşmeye müsait taşınmaz mallar yeni yerleşme yeri olarak seçilebilecektir.
– Aynı yerleşim birimi içerisinde yukarıda belirtilen şartları sağlayan yerleşmeye müsait taşınmaz mal bulunamaması halinde, hak sahipleri öncelikle en yakın beldeye, sonra sırasıyla kendi yerleşim biriminin bağlı olduğu en küçük mülki birimden başlamak üzere ilçesi ve iline iskana tabi tutulacaktır.
b) Hak sahiplerinin, gerek yukarıda belirtilen şartların sağlanamaması, gerekse sosyal, ekonomik, sağlık ve güvenlik nedenleri ile farklı bir yerleşim biriminde veya aynı yerleşim birimi içerisinde toplu alanda iskana tabi tutulacak olması durumunda, bu durum yer seçimi protokolünün “Gerekçe” bölümünde belirtilecektir. Farklı bir yerleşim birimine iskan edilmesi halinde taşınan verin mülki amirinden yazılı görüş alınarak yer seçimi protokolüne eklenecek ve ver seçimi protokolü yeni yerleşim yerinin mülki amiri tarafından imza altına alınacaktır.
-Hak sahiplerinin, başka bir köyde veya bağlı bulunduğu ilçenin belediye sınırlan içinde, mülkiyeti hissesiz ve tam olarak kendilerine ait ve 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine uygun taşınmaz malı olması halinde, söz konusu köy veya belediye içerisinde iskan yapılabilecektir.
-Hak sahiplerinin bağlı olduğu belediye sınırları içerisinde toplu yerleşim alanı tespit edilmesi halinde, öncelikle 7269 Sayılı Kanunun 21. maddesinde belirtilen bedelsiz temin edilebilecek taşınmaz mallar yeni yerleşim yeri olarak seçilecektir. Bu şartlarda yerleşim yeri bulunamaması halinde, mülkiyeti şahıslara ait taşınmaz mallar seçilebilecektir. Bu durum protokolün gerekçe bölümünde belirtilecektir.
-İmar planı bulunan yerlerde yeni yerleşme yeri, kadastro parselleri bazında değil, imar ada/parseli bazında seçilecektir.
– Kadastro görmemiş yerleşim birimlerinde hak sahiplerine yeni yerleşim yeri tespit edilirken, yukarıda belirtilen öncelik sırasına uyulacaktır. Hak sahiplerinin farklı bir yerleşim biriminde iskana tabi tutulması veya kendi yerleşim birimi içerisinde başka bir alanın yeni yerleşim yeri olarak seçilmesi durumunda, eski yerleşim biriminde nakil edilen konutların durumları krokilendirilerek yer seçimi protokolüne eklenecektir.
4-YER SEÇİM PROTOKOLÜNÜN HAZIRLANMASI
a) Afete uğrayan yerleşim biriminin ilgili kurumdan alınacak genel hane adedi ve nüfusu, afetin türü, afetten etkilenen toplam konut ve işyeri sayısı ile protokol düzenlenen hak sahibi sayısı belirtilecektir.
b) Jeoloji durumu bölümünde, seçilen alanın jeolojik, topoğrafik, YAS (Yer altı ‘suyu) durumu ve deprem durumu konularında öz olarak bilgi verilecektir.
c) Su durumu bölümünde seçilen alandaki yüzey suyu (hidrolojik) durumu, su kaynakları (hidrojeolojik) ve su baskım yönünden değerlendirme yapılarak, bu durumların yerleşime etkisi öz olarak anlatılacaktır. Seçilen yerin içme ve kullanma suyu durumu, sağlanması ve yaklaşık maliyeti belirtilecektir.
d) İnşaat durumu bölümünde, seçilen yerdeki inşaat faaliyet süresi (mevsimsel etkiler), inşaat malzemesi temin durumu, yapım koşulları, alt yapı durumu belirtilecektir. Yöresel yapı karakterinden bahsedilecek ve uygulanabilirliği bu bölümde anlatılacaktır.
e) Harita, Plan ve Kadastro durumu bölümünde seçilen yerin, mülkiyet bilgileri, kadastro, halihazır harita, imar planı durumu, kullanım şekli (tarım arazisi, fidanlık, mera v.b.) ile ilgili bilgiler özet olarak belirtilecektir. Detaylı bilgiler İse EK-l deki Kadastro, Halihazır harita ve İmar Planı tablosu ile Mülkiyet tablosuna girilecektir.
f) Yerleşme özellikleri bölümünde, seçilen alanın başka bir yerleşim biriminin yanında ya da yakınında olması durumunda, gelişim sahası olup olmadığı, ulaşım, sağlık, eğitim, enerji tesisleri, orman ve mera ile ilişkisi, çevreye etkileri açısından etkileri incelenerek değerlendirmesi yapılacaktır.
g) Yerleşime Uygunluk Durumu bölümünde, yeni yerleşim yeri olarak seçilen alanın jeolojik, topoğrafik, YAS (Yer altı suyu), deprem durumu ile bunların yerleşime etkileri belirtilecektir. Alınması gereken veya tavsiye edilen önlemler bu bölümde açıklanacaktır. Toplu yerleşim için planlanacak alan seçilmesi durumunda ilgili genelgeler çerçevesinde, imar planına altlık teşkil edecek etüt raporunun hazırlanması gerekliliği belirtilecektir. Yine afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkındaki yönetmelik esaslarına uyulması gerekliliği bu bölümde belirtilecektir.
h) Yukarıdaki bilgiler ışığında hazırlanan yer seçimi protokolleri en az 4 takım asıl olmak üzere; yeni yerleşme alanı kendi yerleşim birimi içerisinde seçiliyorsa 5 takım, farklı bir yerleşim birimine iskan yapılıyorsa 6 takım halinde, ekleri her takımda tam olmak üzere, tüm komisyon üyeleri tarafından ilk sayfaları paraflanıp, imza sayfası eksiksiz olarak imzalanarak. 7269 sayılı kanunun 16. maddesine göre Olur alınmak üzere Bakanlığımıza (Afet İşleri Genel Müdürlüğü) gönderilecektir.
5- YER SEÇİMİ PROTOKOLÜ EKİNDE BULUNACAK BELGELER
Yeni yerleşim verine ait;
a) Onaylı hak sahipliği listesi,
b) Kadastro pafta örneği kadastro görmemiş yerlerde ise 6/a’da belirtildiği şekilde düzenlenecek kroki,
c) Onaylı tapu kayıt örneği,
d) Varsa halihazır haritası,
e) İmar planlı yerlerde, kadastro paftası ile irtibatlı imar planı örneği.
t) İmar planı varsa ve bu yer, hak sahiplerinin kendilerine ait ise yapı ruhsatına esas kadastro ve İmar çapı örneği.
g) Hak sahiplerinin topluca, plansız bir alana yerleştirilmeleri halinde veya seçilen planlı alanda kat ve yoğunluk artırımı söz konusu olduğunda, komisyonda görev alan üyelerin bağlı bulunduğu kurumlarla birlikte, planlanacak alanın özelliğine göre gerek duyulan ve Ek-3 ‘deki listede yer alan kurum ve kuruluşlardan da planlamaya esas görüşleri,
h) Yeni yerleşim yeri olarak mülkiyeti şahıslara ait taşınmaz malların seçilmesi durumunda, bedelsiz temin edilebilecek taşınmaz mal bulunmadığına dair ilgili kurumlardan alınacak yazılar,
i) Hak sahiplerinin farklı bir yerleşim birimine taşınması durumunda taşınan yerin mülki amirinden alınacak yazılı belge,
j) Her bir hak sahibi için farklı alan seçilmesi halinde, tüm hak sahiplerinin yeni yerleşim bilgilerini içeren çizelge.
6-HARİTA, KADASTRO, KAMULAŞTIRMA, TESCİL, TAHSİS, CİNS DEĞİŞİKLİĞİ, KAT MÜLKİYETİ, TESCİL VE DEVİR İŞLEMLERİ:
a) Kadastro görmemiş alanının yeni yerleşim yeri olarak seçilmesi halinde, alanın detaylı krokisi Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünün ilgili temsilcisi tarafından tanzim edilerek yer seçimi protokolüne eklenecektir. Yer seçimi protokolünün onaylanarak yürürlüğe girmesinden sonra 7269 Sayılı Kanunun 18. maddesi gereği afet kadastrosu yaptırılacaktır.
b) Hak sahiplerinin toplu olarak yeni yerleşime tabi tutulması halinde, imar planına esas halihazır haritası yapılacak veya yaptırılacaktır.
c) Hazırlanan halihazır harita ile onaylanarak yürürlüğe girmiş olan yer seçimi protokolü ve ekleri dikkate alınarak imar planı yapılacak veya yaptırılacaktır.
d) Seçilen ver imar planı bulunan yerde ise, hak sahibi sayısı dikkate alınarak ada/parsel bazında yeterli alan sınırlandırılacaktır.
e) Seçilen yerin imar uygulaması yapılarak, Malive Hazinesi adına tescili ve 7269 Sayılı Kanunun 21. maddesine göre Bakanlığımız (Afet İşleri Genel Müdürlüğü) adına tahsisi sağlanacaktır.
f) İmar planı bulunan yerde seçilen taşınmaz malların bir kısmının veya tamamının şahıs mülkiyetinde olması durumunda. imar planında gösterilen kamulaştırma onay sınırına göre kamulaştırmaları yapılacak ve bölüm 6ie’ de belirtilen işlemler yerine getirilecektir.
g) Seçilen yer mera vasıflı ise, bölüm 6/b ve 6/c’ ye göre işlem yapılıp, 7269 Sayılı Kanunun Ek-9. maddesi uyarınca Maliye Hazinesi adına arsa olarak tescili ve Bakanlığımız (Afet İşleri Genel Müdürlüğü) adına tahsisi sağlanacaktır.
h) Seçilen yer tescil harici alansa bölüm 6/b ve 6/c’ ye göre işlem yapılıp, planda sınırlandırılan alanın idari yoldan Maliye Hazinesi adına arsa olarak tescili yaptırılarak, Bakanlığımız (Afet İşleri Genel Müdürlüğü) adına tahsisi sağlanacaktır.
i) Seçilen ver. 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 2-B maddesinde belirtilen alanlardan ise, bölüm ve 6/b ve 6/c’ye göre işlem yapılıp, 7269 sayılı kanunun Ek-10. maddesi kapsamında değerlendirilerek, Maliye Hazinesi adına arsa olarak tescilinin yaptırılması ile, 7269 Sayılı Kanunun 21. maddesine göre Bakanlığımız (Afet İşleri Genel Müdürlüğü) adına tahsisi sağlanacaktır.
j) Tahsisleri sağlanan yerlerde konut ve işyerlerinin yapılmasından sonra cins değişikliği ve kat mülkiyeti işlemleri (çok katlı yapılarda) sonuçlandırılacak ve ilgili banka aracılığı ile borçlanma bedeli karşılığı (konut ve varsa arsa bedeli) ipotek tesis edilerek, hak sahiplerine tapu devirleri yapılacaktır.
k) Söz konusu yerlerden imar planında umumi hizmetlere ayrılmış yerler 3194 Sayılı İmar Kanununun 11. maddesi gereği bedelsiz terk edilecektir.
l) İmar Planında Kamu Hizmet Tesis alanları olarak ayrılmış yerler 7269 Sayılı Kanunun 23. maddesi gereği Bakanlığımızın izni ve ilgili kurumların talebi doğrultusunda bedelsiz devredilecektir.
m) Hak sahiplerinin toplu olarak iskanı için temin edilen bu yerin imar planı doğrultusunda imar uygulaması yapılarak tescilinin sağlanması gerekmektedir. Bu işlem sonuçlandırılmadan konut yapım işine başlanmayacaktır. Konut ve işyerlerinin EYY metodu ile yapılacak olması durumunda, yapım işine başlanmadan önce, tescilli imar parsellerinin noter huzurunda kuralları çekilecektir.
Bakanlığımızca İstenen tüm işlemler bu genelgede yeniden düzenlenmiş ve ilgideki genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi alınmasını, gereğinin buna göre yapılmasını ve bu genelgenin birer suretinin iliniz dahilindeki ilgili kurumlara gönderilmesini arz ve rica ederim.
Faruk Nafiz ÖZAK
Bakan
Bir Cevap Yazın