T.C. MALİYE BAKANLIĞI Millî Emlâk Genel Müdürlüğü
SAYI: B.07.0.MEG.0 14.3364-0/42589 Ankara, 5 Ekim 1993
KONU: Kira
MİLLÎ EMLÂK GENEL TEBLİĞİ (Sıra No: 186)
Bu Tebliğ, 2220.10.2005 tarih ve 25972 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 300 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği ile yürürlükten kaldırılmıştır.
20.08.1993 tarih ve 516 sayılı KHK ile değiştirilen 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK’nin 13 üncü maddesinin, değişik (b) fıkrasına göre;
– Devletin özel mülkiyetindeki taşınmaz malların,
– Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerin,
– Orman sınırları içinde bulunanlar da dahil olmak üzere, Devletin özel mülkiyetinde ve hüküm ve tasarrufu altında bulunan su ürünü üretim yerleri, kaynak suları ile taş, kum ve çakıl ocaklarının,
kiraya verilmesinde, Maliye Bakanlığı Millî Emlâk Genel Müdürlüğü yetkili kılınmıştır.
A- KİRAYA VERİLEMEYECEK TAŞINMAZ MALLAR
Aşağıda belirtilen taşınmaz malların, kiraya verilmesi mümkün değildir.
1. Kamu hizmetlerine tahsisli taşınmaz mallar (Bu gibi taşınmaz malların, içinde bulunan büfe, kantin, çay ocağı ve benzeri yerler hariç),
2. Kamu hizmetleri için gerekli olan taşınmaz mallar,
3. Kıyı tanımına giren yerler (Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde sayılan yerler hariç),
4- 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında kalan yerler (Kültür Bakanlığının izin verdikleri hariç),
5- 22.11.1984 tarih ve 3083 sayılı Kanun uyarınca Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün emrine geçen taşınmaz mallar,
6- Askerî yasak bölge ve güvenlik bögelerinde bulunan taşınmaz mallar,
7- Dinî ibadet yerleri (Cami, kilise, havra, türbe vb.),
8- 15.05.1959 tarih ve 7269 sayılı Kanuna tabi yerler,
9. Ormanlar (Orman içindeki kaynak suları, su ürünü üretim yerleri ile taş, kum ve çakıl ocakları hariç).
Bu bölümde sıralanan taşınmaz mallara ilişkin kiralama talepleri Bakanlığa veya valiliğe intikal ettirilmeden reddedilecektir.
B- KİRAYA VERMEYE YETKİLİ MERCİLER
Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden;
1-İlk yıl tahmin edilen kira bedeli,
a-Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde, 2886 sayılı Kanunun 76 ncı maddesi uyarınca, yılı genel bütçe kanununun (İ) cetvelinde, “Ankara, İstanbul ve İzmir il merkezleri” için,
b-Diğer büyükşehir belediyesi olan illerde, 2886 sayılı Kanunun 76 ncı maddesi uyarınca, yılı genel bütçe kanununun (İ) cetvelinde, “diğer büyükşehir belediyesi olan il merkezleri” için,
c-Bu iller dışındaki illerde ise yılı genel bütçe kanununun (İ) cetvelinde, “diğer il merkezleri, büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçeler ve nüfusu 50.000’i geçen ilçeler” için,
tespit edilen parasal sınırı (bu bedel dahil) aşmayan taşınmazların 5 (beş) yılı geçmemek üzere kiraya verilmesi,
2-Tahmin edilen kira bedeline bakılmaksızın,
a-Tahsisli veya genel bütçeye dahil dairelerin hizmetlerini karşılamak için kiralanmış taşınmazlarda bulunan ve işletme hakkı verilecek büfe, kantin, çay ocağı gibi yerler ile GSM operatörleri tarafından baz istasyonu olarak kullanılacak yerlerin ve bankalar tarafından ATM makinesi kurulmak istenen mahallerin 5 (beş) yılı geçmemek üzere kiraya verilmesi,
b-Kira süresi bir yıldan kısa olmak kaydıyla geçici iş ve hizmetler için kullanılacak taşınmazların kiraya verilmesi,
işlemleri valiliklerce (defterdarlık) yapılacak, şayet taşınmaz ilçede ise, kiralama işleminden önce, valilikten (defterdarlık) izin alınacaktır.
Yukarıda belirtilenlerin dışında kalan kiralamalar ile Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde sayılan yerlerin kiraya verilmesi işlemleri, tahmin edilen kira bedeli ve kira süresine bakılmaksızın önceden Bakanlıktan (Millî Emlâk Genel Müdürlüğü) izin alınmak suretiyle yapılacaktır.([1])
C- KİRA SÜRELERİ
2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 64 üncü maddesine göre taşınmaz mallar, en fazla 10 yıl süreyle kiraya verilebilmektedir. Turistik amaçlı kiralamalarda, kira süresi 10 yıldan fazla olabilmektedir.
D- ŞARTNAMELER[2]
İhale için hazırlanacak kira şartnamelerine, Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Aynî Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği eki “Taşınmaz Mal Kira Şartnamesi” hükümleri ile aşağıda belirtilen özel hükümler ve idarece şartnameye konulmasına lüzum görülen diğer hükümler ilave edilecektir.
1- Taşınmaz mala Bakanlığımızca yada kamu kurum ve kuruluşlarınca ihtiyaç duyulması veya taşınmazın satışı halinde sözleşme tek taraflı olarak feshedilecek, kiracı Hazineden hiçbir hak ve tazminat talebinde bulunmadan, yapılacak tebligatı takip eden 15 gün içerisinde taşınmazı tahliye edecektir.
Kira dönemi sonunda ise herhangi bir tebligata gidilmeden, kiracı derhal taşınmazı tahliye edecektir. Aksi takdirde, 2886 sayılı Kanunun 75 inci maddesine göre kiracının tahliyesi sağlanacaktır.
2- Kiracının taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi halinde kira sözleşmesi herhangi bir hüküm almaya ve tebligat yapmaya gerek kalmaksızın idarece feshedilecek, kesin teminatı irad kaydedilecek ve son bir yıl kira bedeli tazminat olarak tahsil edilecektir.
E- İHALE USULÜ
Gerek Hazinenin özel mülkiyetinde, gerekse Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların kiraya verilmesinde kapalı teklif usulü esastır. Ancak, Devlet İhale Kanununun 45 inci maddesinde belirtilen parasal sınıra kadar olanlar, açık teklif usulüyle kiraya verilebilir.
Anılan Kanunun 51 inci maddesi ve bu Kanunun 74 üncü maddesine dayanılarak çıkarılan Yönetmelik hükümlerine göre, aşağıda belirtilen taşınmaz mallar, pazarlık usulü ile kiraya verilebilir.
1. Kamu hizmetine tahsisli taşınmaz mallar içinde bulunan büfe, kantin, çay ocağı ve benzeri yerler,
2 Turizm yatırımı yapılacak yerler,
3. Geçici iş ve hizmetler için kullanılacak taşınmaz mallar,
4. Tarihî ve bediî değeri olan taşınmaz mallar,
5. Hazinenin müşterek ya da iştirak halinde mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar,
6. Kullanılışlarının özelliği, idareye yararlı olması ve ivedilik hususlarının mevcut olduğu Bakanlıkça uygun görülen taşınmaz mallar.
Yukarıda sayılanların dışında, Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (a) fıkrasına göre, her yıl genel bütçe kanunlarının (İ) cetvelinde gösterilen tutar içinde kalsa dahi, taşınmaz mal kiraya verme ihalesi, bu fıkraya göre pazarlık usulü ile yapılamaz.
F- TAŞ, KUM VE ÇAKIL OCAKLARININ KİRAYA VERİLMESİ
Orman sınırları içinde, Devletin özel mülkiyetinde ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerde bulunan taş, kum ve çakıl ocakları teşkilatımızca kiraya verilecektir.
Devletin hüküm ve tasarrufu altında veya orman sınırları içinde bulunup, 484 sayılı KHK. nin yürürlüğe girdiği 13.07.1993 tarihinden önce özel idare veya orman idaresince kiraya verilen taş, kum ve çakıl ocaklarına ait kira bedellerinin, kiracı ile akdî ilişkisinin devam etmekte olduğu dikkate alınarak, sözleşmelerin sona ereceği tarihe kadar, sözü edilen idarelerce tahsil edilmesine devam edilecektir. Sözleşmenin bitim tarihinden itibaren, kiraya verme işlemi Bakanlığımızca yapılacaktır.
Taş, kum ve çakıl ocakları; kiraya verilmeden önce, o yerde ocak açılmasında sakınca olup olmadığı hususu, karayolları bölge müdürlüğü, devlet su işleri bölge müdürlüğü, il özel idaresi müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı gibi kuruluşlardan sorulacak, ocak açılmasında sakınca olmadığı belirlendiği takdirde, kiraya verme işlemlerine başlanacaktır. Şayet ocak, orman sınırları içinde ise, bu alanda ocak açılmasına izin verildiğine dair Orman Genel Müdürlüğünden alınacak izin belgesi istenecektir.
Taş, kum ve çakıl ocağının tahminî kira bedelinin tesbitinde, öncelikle ocak sahasında bulunan malzemenin metreküp veya ton olarak miktarı belirlenecek, daha sonra bu malzemenin ocaktaki fiyatı dikkate alınarak, tahminî kira bedeli aşağıdaki formüle göre tesbit edilecektir.
(m3 veya ton olarak taşınmaz malda bulunan malzeme miktarı) x (m3 veya ton olarak malzemenin ocaktaki fiyatı) = (tahminî kira bedeli)
Kira süresi; ocakta bulunduğu belirlenen malzemenin, ne kadar sürede alınabileceği göz önünde bulundurularak tesbit edilecektir.
Bir yıldan uzun süreli ihalelerde ve müşterinin kira bedelini taksitle ödeme talebinde bulunması halinde, ilk yıl kira bedeli aşağıdaki formüle göre belirlenecektir.
(İhale bedeli ) : (Kira süresi) = (İlk yıl kira bedeli)
G- KAYNAK, DERE, IRMAK, GÖL VE DENİZ SULARININ KİRAYA VERİLMESİ
Su ürünleri üretim yerlerinde kullanılacak veya başka amaçla tüketilecek kaynak, dere, ırmak, göl ve deniz suları teşkilatımızca kiraya verilecektir.
Sözü edilen kaynak ve diğer suların kiraya verilmesinden önce, (Deniz suyu hariç) devlet su işleri bölge müdürlüğü, köy hizmetleri il müdürlüğü ve Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığının görüşü alınacaktır. Şayet kaynak orman sınırları içinde ise, Orman Genel Müdürlüğünden alınacak izin belgesi istenecektir.
Kaynak, dere, ırmak, göl ve deniz sularının, tahminî kira bedelinin tesbiti, kullanılacak veya tüketilecek suyun lt/sn olarak miktarı belirlenerek yapılacak, içme suyu olarak tüketilecek kaynak sularının kıymet takdirinde, ayrıca suyun kalitesi de dikkate alınacaktır.
H- DİĞER TAŞINMAZ MALLAR VE DEVLETİN HÜKÜM VE TASARRUFU ALTINDAKİ YERLERİN KİRAYA VERİLMESİ
Devletin özel mülkiyetindeki diğer taşınmaz mallar ile gerekli görülen hallerde Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler, teşkilatımızca kiraya verilecektir.
Kiraya verilecek taşınmaz malların tahminî kira bedelleri, aynı yerde ve aynı vasıfta olan emsal taşınmaz malların, rayice uygun kira bedelleri dikkate alınarak tesbit edilecektir.
I- İZİN TALEPLERİNDE, BAKANLIĞA VEYA VALİLİĞE GÖNDERİLECEK BİLGİ VE BELGELER
Bakanlığa veya valiliğe gönderilecek izin talep yazılarına, aşağıdaki bilgi ve belgeler eklenecektir.
1. Son duruma göre tapu kayıt örneği ve tescile esas plan örneği,
2. Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden ise, (ebatları gösterilmiş) ölçekli krokisi,
3. 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında kalıp kalmadığı,
4. İmar planı varsa, en son imar planının onanlı bir örneği ile planda hangi amaca ayrıldığı,
5. Tahminî kira bedeline ait takdir kararı,
6. Kamu hizmetine tahsisli olup olmadığı veya tahsis talebi bulunup bulunmadığı,
7. Hangi amaçla kiralanmak istendiği,
8. Mahallî tesbit tutanağının bir örneği,
9. Deniz, göl ve nehir kıyılarında ise, kıyı kenar çizgisini de gösterir, ölçekli bir planı,
10. Kısmî kiralamalarda; taşınmaz malın kiraya verilecek kısmını gösteren haritası,
11. Kiralama hakkındaki valilik veya kaymakamlık görüşü.
İ- TAŞINMAZ MALLARIN KİRA İHALELERİNİN ONAYI VE BU ONAY İÇİN YAZILACAK YAZILARDA YER ALACAK HUSUSLAR
Bakanlıktan veya valilikten önceden alınan izne uygun olarak, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre, ihalesi yapılan taşınmaz malların, kiraya verilmesine ilişkin ihale komisyonu kararlarının, aynı Kanunun 31 inci maddesi gereğince, ita amirlerince, 15 işgünü içinde onaylanması veya iptal edilmesi gerekmektedir. Yine aynı Kanunun 74 üncü maddesine dayanılarak çıkarılan Yönetmeliğin 40 ıncı maddesi uyarınca; komisyonların verdiği ihale kararlarından, her yıl genel bütçe kanununa bağlı (İ) cetvelinde, merkez ilçeler için tesbit edilen parasal sınıra kadar olan ihaleler defterdarın, diğer ilçeler için tesbit edilen parasal sınıra kadar olan ihaleler kaymakamın, bu parasal sınırı aşan ihaleler ise, Bakanlığın onay veya red kararları ile kesinleşmektedir.
Bu konudaki açık hükme rağmen, bazı il ve ilçelerden alınan yazılarda, mahallî ita amirlerinin yetkili olduğu ihalelerin, onay için Bakanlığa gönderildiği görülmektedir. Bundan böyle, defterdar ya da kaymakamların onay veya redde yetkili olduğu ihaleler için, Bakanlığa onay istek yazıları gönderilmeyecektir.
Mahallî ita amirlerinin parasal yetki sınırını aşan taşınmaz mal kiraya verme ihaleleri, onay için Bakanlığa bildirilecektir. Onay isteme yazıları, valiliklerce ve kaymakamlıklarca vilayet araya girmeden doğrudan Bakanlığa telefax, telex veya telgrafla bildirilecektir. Bu yazılarda :
1. Taşınmaz malın mahalle veya köyü, mevkii, pafta, ada ve parsel numaraları veya cilt, sayfa ve sıra numaraları, cinsi, yüzölçümü, varsa sokak adı ve kapı numarası, hisseli ise Hazine payının oranı,
2. Taşınmaz malın tahmin edilen kira bedeli ile teklif edilen bedellerin en yükseği; bu bedellerin bir metrekareye mi, bir metreküpe mi, bir tona mı veya tamamına mı ait olduğu,
3. İhale tarihi, ihaleye kaç kişinin katıldığı ve ihalenin kime yapıldığı,
4. Taşınmaz malın kiraya verilmesine ilişkin ön izin, valilikten alınmış ise, bu konuyla ilgili valilik yazısının tarih ve sayısı,
belirtilecektir.
Ayrıca, kaymakamlıklarca Bakanlığa onaya gönderilen ihalelerle ilgili olarak “İhalenin yapıldığı ve onay için Bakanlığa gönderildiği” konusunda valiliklere aynı günlü yazı ile bilgi verilecektir.
J – KÜLTÜR TOPRAKLARI, SU ÜRÜNÜ İSTİHSAL YERLERİ VE OKUL KANTİNLERİNİN KİRAYA VERİLMESİ
1. Kültür topraklarının 26.06.1980 gün ve 106 sıra sayılı[3],
2. Su ürünü istihsal yerlerinin 15.02.1990 gün ve 161 sıra sayılı,
3. Okul kantinlerinin 17.08.1990 gün ve 166 sıra sayılı,
Genel Tebliğler esaslarına göre, kiraya verilme işlemlerine devam edilecektir.
K- YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILAN GENEL TEBLİĞLER
1. 15.02.1990 gün ve 160 sıra sayılı,
2. 15.03.1993 gün ve 178 sıra sayılı,
Millî Emlâk Genel Tebliğleri, yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi edinilmesi, gereğini ve yeteri kadar gönderilen bu Genel Tebliğden, ilinize bağlı ilçelere de gönderilmesini rica ederim.
İsmet ATTİLA
MALİYE BAKANI
- 273 sayılı GT ile değişmeden önceki (232 ile değişmiş) hali:Hazine özel mülkiyetinde olup tahsisli veya genel bütçeye dahil dairelerin hizmetlerini karşılamak için kiralanmış taşınmaz mallarda bulunan ve işletme hakkı verilecek büfe, kantin, çay ocağı gibi yerlerin ve bankalar tarafından ATM makinesi kurulmak istenen mahallerin üç yıl ve daha kısa süreli kiraya verilmesi, ayrıca kira süresi bir yıldan kısa olmak kaydıyla geçici iş ve hizmetler için kullanılacak taşınmaz malların kiralama işlemleri, tahmini kira bedeline bakılmaksızın valiliklerce (Defterdarlık) yapılacak, şayet taşınmaz mal ilçede ise, kiralama işleminden önce, valilikten (Defterdarlık) ön izin alınacaktır. ↑
- Bu bölüm, 202 ve 281 sayılı Tebliğler ile değiştirilmiştir.281 sıra sayılı GT ile değişmeden önceki hali:İhale için hazırlanacak kira şartnamelerinde; Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Aynî Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği eki “Taşınmaz Mal Kira Şartnamesi” hükümleri ile aşağıda belirtilen özel hükümler ve idarece şartnameye konulmasına lüzum görülen diğer hükümler ilave edilecektir. Birinci fıkra hükmü, bütün kira şartnamelerine, ikinci fıkra hükmü, kira süreleri dikkate alınarak taş, kum, çakıl ocakları dışında kalan kira şartnamelerine, üçüncü fıkra hükmü ise, sadece taş, kum, çakıl ocaklarıyla ilgili kira şartnamelerine konulacaktır.1- Kiraya verilen…………….. kamu kurum ve kuruluşlarınca ihtiyaç duyulması halinde kiracı, Hazineden hiçbir hak ve tazminat talebinde bulunmadan, kendisine yapılacak tebligatı müteakip en geç onbeş gün içinde…… tahliye edecektir. Aksi halde, 2886 sayılı Yasanın 75’inci maddesine göre tahliyesi sağlanacaktır.2- İlk yıl kirası, ihale bedeli üzerinden; 2,3,5,6,8,9 uncu yıllar kira bedelleri ise; Maliye Bakanlığınca her yıl yayımlanan yeniden değerleme oranının bir önceki yıl kira bedeli ile çarpımı suretiyle bulunacak miktarın, önceki yıl kira bedeline ilavesi suretiyle belirlenecek bedel üzerinden tahsil edilecektir.-4,7,10 uncu yıl kira bedelleri, rayice göre yeniden takdir edilecektir.3- Taş, kum, çakıl ve toprak ocaklarının kira bedelleri, ihale bedeli üzerinden peşin olarak tahsil edilir. Ancak kiracının talep etmesi halinde ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen teminatlardan birinin teminat gösterilmesi halinde (taşınır mal hariç) kira bedeli üçer aylık dönemler halinde peşin olarak tahsil edilebilir. Bu takdirde ikinci ve müteakip yıllar kira bedelleri; Vergi Usul Kanununa göre Maliye Bakanlığınca her yıl yayımlanan yeniden değerleme oranının bir önceki yıl kira bedeli ile çarpımı suretiyle bulunacak miktarın, önceki yıl kira bedeline ilavesi suretiyle belirlenecek bedel üzerinden tahsil edilecektir.- Ocakta bulunan malzemenin kira süresi sona ermeden bitmesi halinde, kalan süreye ait kira bedeli tahsil edilecektir.” ↑
- 106 sayılı Genel Tebliğ yürürlükten kaldırılmış ve yerine 198 sayılı Tebliğ yürürlüğe konulmuştur ↑
Bir Cevap Yazın