T.C. MALİYE BAKANLIĞI Millî Emlâk Genel Müdürlüğü
SAYI:B.07.0.MEG.0 14/3364-0/33725 02.08.1994
KONU:
MİLLÎ EMLÂK GENEL TEBLİĞİ (Sıra No :195)
Bakanlığımız merkezî denetim elemanlarınca yapılan teftiş ve incelemeler ile valiliklerden gelen yazılardan; Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmaz mallar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre kiraya verildiği, ancak kiracılar tarafından 18.5.1955 tarih ve 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkındaki Kanun hükümlerine göre kira bedelinin düşürülmesi ve tahliye edilmemeleri konusunda hem idarî hem de adlî yargıda dava açıldığı, öncelikle de idarî yargıdaki davaların Hazine aleyhine sonuçlandığı ve yürütmeyi durdurma kararları verildiği anlaşılmıştır.
Ancak, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 30.10.1991 tarih ve 1991/13-440 esas, 1991/545 sayılı kararı ile düzeltme talebinin reddine ilişkin 13.2.1991 gün ve 1990/13-630 esas, 1991/72 sayılı kararda; 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre kiraya verilen ve sözleşme düzenlenen kira işlemlerinde, 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkındaki Kanunun uygulanamayacağına karar verilmiştir.
Bu durumda; 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre, Hazinece kiraya verilen taşınmaz malların kiracıları tarafından idarî ve adlî yargıda 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakındaki Kanun hükümlerine göre açılacak davalarda yukarıda sözü edilen Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararına göre savunma yapılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesi ve gereğinin buna göre yapılarak, Genel Tebliğin ilinize bağlı ilçelere de iletilmesini rica ederim.
M. Akif HAMZAÇEBİ
Millî Emlâk Genel Müdürü
EK : 2 YHGK Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
SAYI
YARGITAY KARARI
Esas Karar
1991/13-440 1991/545
Bozma Kararı Veren
Yargıtay Dairesi :
Mahkemesi :Erzurum Asliye 3. Hukuk Mahkemesi
Günü :
Sayısı :
Karar Düzeltme
İsteyen :Hayrettin Yıkıcı
Karşı Taraf :Maliye Bakanlığını temsilen Erzurum Muhakemat Müdürlüğü
Davaya katılan :
Taraflar arasındaki davadan dolayı, bozma üzerine direnme yoluyla Erzurum Asliye 3. Hukuk Mahkemesinden 19.9.1990 gün ve 1990/279-304 sayılı kararın bozulmasını kapsayan ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulundan çıkan 13.2.1991 gün ve 1990/13-630 esas, 1991/72 karar sayılı ilâmın, karar düzeltilmesi yoluyla incelenmesi davacı tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla; Hukuk Genel Kurulunca dilekçe, düzeltilmesi istenen ilâm ve dosyadaki ilgili bütün kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Düzeltilmesi istenilen Hukuk Genel Kurul İlâmında gösterilen gerektirici nedenlere göre, HUMK.nun 440. maddesinde yazılı sebeplerden hiç birisine dayanmayan ve özellikle, olayda taraflar arasında 6570 sayılı Yasaya göre önce düzenlenmiş bulunan kira sözleşmesinde öngörülen süre dolduğuna ve 2886 sayılı Yasa uyarınca yeniden yapma zorunluğu bulunan sözleşmede artık 6570 sayılı Yasa hükümlerinin uygulama yeri bulunmadığına göre, yerinde olmayan karar düzeltme isteğinin REDDİNE, 2790 sayılı Yasanın 2. maddesinin 3. fıkrası hükmüne göre takdiren (15.500) lira para cezasının ve (15.500) lira harcın düzeltme isteyenden alınmasına, 23.10.1991 günü yapılan ilk görüşmede çoğunluk sağlanamadığı için, 30.10.1991 gününde yapılan ikinci görüşmede oy birliğiyle karar verildi.
Birinci Başkan Vekili 6. Hukuk D. Bşk. 9. Hukuk D. Bşk. 12. Hukuk D. Bşk.
I. Teoman Pamir A. Berksun E. Çubukçu K.G. Yalço
Y.Z. Tanrıbilir
11. Hukuk D. Bşk. 13. Hukuk D. Bşk. 8. Hukuk D. Bşk.V.
N. Özkan A. I . Arslan M. P. Ildız
S. Dinçaslan M. Demirtürk 10. Hukuk D. Bşk. V. 7. Hukuk D. Bşk. V.
H. Aslanköylü H. Örenci
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
SAYI
YARGITAY KARARI
Esas Karar
1990/13-630 1991/72
Bozma Kararı Veren
Yargıtay Dairesi :
Mahkemesi :Erzurum Asliye 3. Hukuk Mahkemesi
Günü :19.9.1990
Sayısı :1990/279-304
Davacı :Hayrettin Yıkıcı
Davalı :Maliye Bakanlığı Vekilleri Av. Murat Tansu, Av. Neşe Kahveci, Av.
Buket Durgal
Davaya katılan :
Taraflar arasındaki “Muarazanın önlenmesi, tesbit tevdi mahalli tayini” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Erzurum Asliye 3. Hukuk Mahkemisince davanın kısmen kabulüne dair verilen 25.9.1989 gün ve 1988/210-1989/370 sayılı kararın incelenmesi davalı idare vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 21.6.1990 gün ve 1990/565-4570 sayılı ilamıyla; (… Yanlar arasındaki kira sözleşmesinin 31.12.1987 tarihinde sona erdiği uyuşmazlık konusu değildir. 1.1.1988 tarihinden itibaren bu taşınmazın yeniden ihale suretiyle davacıya kiraya verilmesi için 2886 sayılı Yasanın 51. maddesi gereğince yeni kira sözleşmesi yapılıp imza edilmesi davacıya Tebliğ edildiği halde, davacı yeni sözleşmenin önceki sözleşmeye nazaran aleyhe değiştirdiği gerekçesiyle sözleşme yapmaktan kaçınmış ve kira bedelinin kendisinden peşin alındığını ileri sürerek kendisinin yeni dönemde kiracı olduğunun tesbiti ile davalı Hazinenin haksız elatmasının önlenmesini istemiştir. Ne var ki davalı Hazinenin tabi olduğu 2886 sayılı Devlet İhale Yasasının 57. maddesi gereğince, ihaleden sonra sözleşme yapılması zorunludur. Taraflardan birisi bu zorunluluğa uymadığı takdirde sözleşme ilişkisi kurulamaz ve ilişki kurulduğu da kabul edilemez. Aynı Yasanın 75. maddesi gereğince Hazineye ait taşınmazlar sözleşmenin sonunda yeniden sözleşme yapılmadığı takdirde kiracı bu yerde fuzulî şagil sayılır ve gerektiğinde Hazinenin isteği üzerine idarî makamlarca fuzulî şagil bu yerden men edilir. Bu hükümlerden de anlaşılmaktadır ki 2886 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden sonra artık bu gibi taşınmazların kira sözleşmesi hakkında 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaz ve o Kanunun 9. maddesinde yazılı, kira sözleşmelerine kiracı aleyhine hüküm konulmayacağı, konulursa aleyhe hükmün geçersiz olacağı hakkındaki yasa hükmü de bu olayda uygulanamaz. Mahkemece bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz Eden : Davalı idare vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına dosyadaki tutanak ve kararlara bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken; önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının özel daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK nun 4. maddesi gereğince BOZULMASINA, 13.2.1991 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Birinci Başkan Vekili 6. H.D. Bşk. 7. H.D.Bşk. 5. H.D.Bşk
I. Teoman Pamir A. Berksun I.H. Güroğlu
15. H.D. Bşk. H.Özer 4. H.D. Bşk.V. N. Özkan
M.M.Altay H.C.Keskin
M.F. Ildız 3.H.D.Bşk.V. M.S.Aykonu S.Dinçaslan
S.Tamur
F. Atbaşoğlu Y.S. Kitiş Ç. Aşçıoğlu M.C. Kostakoğlu
M.Erman Y.Yılbaş C. Kaynak A. Hamzaoğulları
E.Aktekin H.S. Terzibaşıoğlu K.Kadıoğlu 16.H.D.Bşk.V.
N.Durak
I.H.D. Bşk.V. K.Öztekin T.Algan Ş. K.Erol
E.Özkaya
2. H.D.Bşk.V. S.Uysal H.Dinç S.Sapanoğlu
A.N. Tuncer
Ş.E.Serim
Bir Cevap Yazın