T.C. MALİYE BAKANLIĞI Milli Emlak Genel Müdürlüğü
Sayı: B.07.0.MEG.0.25/3100-1178/18182*07/04/2008
Konu: 442 sayılı Köy Kanunu
GENELGE (2008/07)
2012/01 sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırılmıştır.
18/03/1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanununun 27/05/2004 tarih ve 5178 sayılı Mera Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 6 ncı maddesi ile değişik Ek 12 nci maddesi çerçevesinde köy tüzel kişilikleri tarafından köy yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere bedelsiz devri talep edilen mülkiyeti Hazineye ait taşınmazlara ilişkin işlemler Bakanlığımızca yürütülmektedir.
Bu konuda Valiliklerden (Defterdarlık) alınan çeşitli tarihli yazılardan; ilgili Kanun çerçevesindeki taleplerin, köy tüzel kişilikleri tarafından bedelsiz devri istenilen taşınmazlara ihtiyaç duyulup duyulmadığı veya kaç kişinin hak sahibi olabilme şartlarını taşıdığı hususları araştırılmaksızın Bakanlığımıza intikal ettirildiği görülmektedir.
Bilindiği üzere, anılan Kanunun Ek 12 nci maddesinde; “Köy yerleşme planında konut alanı ve köy genel ihtiyaçlarına ayrılan yerler, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan seyrangah, yol ve panayır yerleri gibi alanlar ve Hazinenin mülkiyetinde olup kamu hizmetine tahsis edilmemiş taşınmazlardan, 4342 sayılı Mera Kanununun 5’inci maddesi hükümleri uyarınca İncelenmesine müteakip mera, yaylak, kışlak ile otlak ve çayır olarak yararlanılamayacağı anlaşılan yerler köy yerleşme planının onayı ile bu vasıflarını kendiliğinden kaybeder.
Ancak bu madde kapsamında Hazinenin mülkiyetinde olup kamu hizmetine tahsis edilmemiş taşınmazların devri Maliye Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle yapılır ve valilikçe köy tüzel kişiliği adına tapuya tescil edilir.” hükmü,
Aynı Kanunun Ek 13 üncü maddesinde de, “Köy tüzelkişiliği adına, köy yerleşme planına göre en çok 2000 m2 olmak üzere tescil edilen parseller köyde ikamet eden ve köy nüfusuna kayıtlı olup evi bulunmayan ihtiyaç sahiplerine ihtiyar meclisi kararı ile rayiç bedel üzerinden satılır.” hükmü bulunmaktadır.
Öte yandan, 442 sayılı Kanunun Ek 15 inci maddesinde ise “Komisyonun teşkili, çalışma ve karar verme esas ve usulleri, köy tüzelkişiliği adına yapılacak tesciller, köy yerleşme planı düzenleme esas ve usulleri, ihtiyaç sahiplerinde aranan vasıflar, devir yasakları, taşınmaz malların amaca uygun kullanılma esasları, rayiç bedel tayini, satış esasları ve diğer hususlar, bir yönetmelikle belirlenir.
Bu yönetmelik, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlünce ve ilgili kuruluşların görüşleri alınarak hazırlanır.” hükmü bulunmakta olup, bu maddenin uygulanmasına ilişkin Köy Yerleşme Alanı Uygulama Yönetmeliği 20/08/1987 tarihli ve 19550 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Buna göre, köy yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere ilgili köy tüzel kişilikleri tarafından bedelsiz devri talep edilen Hazineye ait taşınmazların;
-Öncelikle fiili ve hukuki durumlarının incelenerek, devre engel durumlarının olup olmadığının belirlenmesi,
-Köyün nüfusunun dikkate alınması suretiyle talep edilen taşınmazlara ihtiyaç duyulup duyulmadığı ile anılan Yönetmelik hükümlerine göre kaç kişinin hak sahibi olabilme şartını taşıdığının gerektiğinde, Milli Emlak Denetmenlerine inceleme yaptırılmak suretiyle Valiliğinizce (Defterdarlık) tespit edilmesi,
-Onaylı 1/1000 ölçekli köy yerleşim planına göre plan kapsamında kalan taşınmazların imar uygulamasının yapılarak, Hazine adına tescil edilmelerinin ardından hak sahipliği şartlarını taşıdığı tespit edilen kişilerin taleplerini ve bu alanlara ilişkin sosyal donatı alanlarını karşılayacak miktarda taşınmazın yine Valiliğinizce (Defterdarlık) belirlenmesi,
-Belirlenen bu taşınmazlara ilişkin 313 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliği ekinde bulunan Hazineye ait taşınmaz satış işlemi bilgi formu ve satış işlemine esas kıymet takdir karar formu ile yukarıda belirtilen hususta Valiliğinizce (Defterdarlık) yapılacak araştırmalar sonucu düzenlenecek bilgi ve belgelerin eksiksiz olarak Bakanlığımıza gönderilmesi,
Hususlarında bilgi edinilmesini, gereğini ve bu genelgenin çoğaltılarak milli emlak servisi bulunan kaymakamlıklara da gönderilmesini önemle rica ederim.
İlyas ARLI
Bakan a. Genel Müdür
DAĞITIM: 81 il Valiliğine (Defterdarlıklar)
Bir Cevap Yazın