Kanun Numarası: 618, Kabul Tarihi: 14.04.1924, Resmi Gazete T/S: 20.04.1924/95
Madde 1- Limanların idare ve temizlenme ve derinlenme, genişlenme, taranmasına, şamandıraların konma ve iyi halde tutulmasına ve bu hususlara müteferri bütün liman işlerinin yapılmasına Hükümet mecburdur.
Madde 2- (Değişik madde: 16.07.2008/5790)[1] Türkiye limanlarına girip çıkan bütün gemiler ve deniz araçları bu Kanun hükümlerine tabidirler. Limanların sınırları ile kamu limanlarının yetki alanlarını belirleyen deniz koordinatları, limanlara gelen gemilerin ve gemi dışında kalan her türlü deniz aracının liman içinde seyir, demirleme, rıhtım ve iskelelere yanaşma, şamandıralara bağlama ve buralardan ayrılmalarında uyulacak kurallar ile ticaret eşyası, patlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddelerin boşaltma ve yükleme yöntemini, yer ve zamanlarını, gemilerin limanda kalabilecekleri süreleri, çevre kirliliğinin önlenmesi ile limanda düzen ve disiplinin sağlanmasına ilişkin diğer hususlar Denizcilik Müsteşarlığınca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.
Madde 3- Gemilerin Hükümete ait şamandıralara ve liman tesisatına yapacakları hasarı gemi sahipleri ve mensup oldukları şirket ve acentalar işbu kanun mucibince tanzimine mecburdur.
Madde 4- Liman reisliğinden resmi izin alınmadıkça deniz kıyılarında, iskele, rıhtım, kızak, kayıkhane, tamirhane, fabrika, gazino, depo, mağaza ve umumi deniz hamamları yapılamaz liman reisliğinin yasak ettiği yerlere pasekül, moloz, safra ve süprüntü ve emsali gibi şeyler atılamaz.
Madde 5- Limanlar içinde Hükümetin tayin ve tahdit ettiği yerlerde deniz kıyısına kazık çakmak, doldurmak suretiyle denize tecavüz etmek ve limanların içinde ve deniz üzerinde kahvehane, yemekhane, yatakhane misillu mahaller tesis eylemek veyahut herhangi bir suretle limanların genişliğine halel vermek memnudur.
Madde 6- Liman reisliğinden izin alınmadıkça kara sularında dalgıç ameliyatı yapılamaz.
Madde 7- (Değişik madde: 21.09.1935/2829)[2] (Değişik madde: 28.11.2017/7061)[3] Liman başkanlığı idari sorumluluk sahasında can, mal ve çevresel risk taşıyan veya seyir ve seferin selametine engel olabilecek suret ve vaziyette karaya oturmuş, yarı batık veya batık halde yahut terk edilmiş veya atıl halde bulunan gemileri ve eşyasını, geminin donatanı veya kaptanı, liman başkanı tarafından tayin edilecek bir süre içerisinde çıkarmaya veya bulunduğu yerden kaldırmaya mecburdur. Bu süre kırk beş günden fazla olamaz. Belirlenen müddet, gemi yabancı bayraklı ise geminin sicile kayıtlı olduğu devletin ilgili makamlarına, donatana ve kaptana bildirilir, bu kişilerin adresleri bilinmiyorsa herhangi bir uluslararası denizcilik bülteninde ilan edilir. Gemi Türk bayraklı ise donatan veya kaptana bildirilir. Bu kişilerin adresleri bilinmiyorsa yurt düzeyinde dağıtımı yapılan ve tirajı yüz binin üzerinde olan bir gazetede ilan edilir. Ayrıca gemi veya gemi vasfını kaybetmiş eşya hacizli ise durum haciz işlemini gerçekleştiren icra dairesine de bildirilir. Teknik veya meteorolojik zorunluluk nedeni ile ilgililer tarafından yapılacak itirazlar üzerine bu süreler, liman başkanı tarafından kırk beş günü aşmamak üzere uzatılabilir.
Tayin edilen süre içinde birinci fıkra uyarınca bildirimde bulunulanlara ulaşılamaması veya ulaşılsa dahi ilgililer tarafından geminin çıkarılmasından ya da bulunduğu yerden kaldırılmasından imtina edilmesi halinde; gemi ve eşyasını, liman başkanı çıkarmaya, çıkarttırmaya, bulunduğu yerden kaldırmaya, kaldırtmaya, imha ettirmeye, satmaya ve sattırmaya yetkilidir. Satış işlemi, liman başkanlıkları tarafından yerine getirilir ve satış aşamasına kadar yapılan masraflar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesinden karşılanır. Yapılan masraflara karşılık gelen tutar, Bakanlık Döner Sermaye İşletmesine gelir kaydedildikten sonra artan tutar, gemi ve eşyası üzerinde haciz var ise ilk haczi koyan dosyaya gönderilir ve mevzuata göre sıra cetveli yapılarak alacaklılara dağıtılır. Bu işlemler sonucu artan bir tutarın bulunması halinde, söz konusu tutar beş yıl içinde müracaat edilmesi halinde hak sahibine ödenmek üzere Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi nezdinde emanet hesabına kaydedilir. Satış sürecinde adli veya idari makamlara yapılacak itirazlar ya da başvurular satışı durdurmaz. Satılan mal takyidattan âri olarak alıcıya teslim edilir.
Yukarıda belirtilen durumlar dışında, liman başkanlığı idari sorumluluk sahasında bulunan gemilerin; seyir, can, mal, çevre güvenliği ve emniyet bakımından ciddi tehlike oluşturabileceği durumlarda, gemi veya deniz aracı hakkında herhangi bir mahkeme kararı, adli veya idari tedbir olsa dahi, liman başkanı, birinci fıkradaki sürelere bağlı kalmaksızın geminin emniyetli bir yere nakli de dâhil olmak üzere her türlü tedbiri almaya yetkilidir. Bu durumlarda alınan tedbirlerin masrafı gemi donatanı tarafından karşılanır. Gemi donatanının bu masrafları otuz gün içerisinde ödememesi halinde; barınma haricindeki masraflar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından karşılanır ve yukarıdaki hükümler uygulanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin düzenlemeleri yapmaya Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkilidir.
Madde 8- Sermayesinden bir kısmını bütçesinden vererek limanlarda yüklemeve boşaltma ve su, kömür dağıtma işlerini tanzim için hisse senetleri namamuharrer her limanda birer anonim Türk şirketi meydana getirmeğe Hükümet mezundur. İstanbul limanı için 1341 senesi nihayetine kadar böyle bir şirketin teşkili mecburidir.
Bugün bu işlerde çalışmakta olan merakibi bahriye sahipleri, işbu merakibe kesilecek kıymet üzerinden şirketlerin hisse senetlerine tercihan talip olmak hakkını haizdir. Ancak şirketlerin teşekkülünden itibaren altı ay içinde işbu haklarını istimal etmedikleri halde hakları sakıt olur. Şirketler mezkur merakipte çalışan işçileri başkalarına tercihan işletmeğe mecburdurlar. Mezkur merakibin kıymetleri berri ve bahri ticaret odalarından birer aza ile ticaret müdürü ve liman reisi ve merakip sahipleri mümessilinden mürekkep beş kişilik bir heyet tarafından takdir olunur.
Madde 9- Belediye hudutları içinde kıyıdan kıyıya insan, hayvan, kum, kireç, kereste vesaire taşıyan veya vapurlara yolcu veya yolcu eşyası nakleden merakibi bahriye serbest çalışabilirler.
Madde 10- Bahri merakibi belediye hudutları içinde nakliye tarifeleri her altı ayda bir defa ticareti bahriye müdürü veya liman reisi ve ticaret odası ve belediyeden ve var ise bahri ticaret odası ve şirket meclisi idaresinden müntahap birer aza ile mıntıka ticaret müdüründen mürekkep bir komisyonca tanzim ve Ticaret Vekaleti tarafından tasdik olunur.
Madde 11- (Değişik: 23.01.2008/5728)[4] İşbu Kanun ile ikinci maddede mezkür (değişik ibare: 02.07.2018/698 s. KHK)[5] yönetmeliklere muhalif hareket edenlere liman başkanı tarafından beşyüz Türk Lirasından yirmibin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
Madde 12- Sefain ve gemi sahiplerinden veya mensup olduğu şirketlerden işbu kanun ile ikinci maddede mezkür (değişik ibare: 02.07.2018/698 s. KHK)[6] yönetmelikler ahkamına mugayir hareket edenler hakkında liman memurları tarafından zabıt varakası tanzim ve liman riyasetine tevdi olunur.
Madde 13- Kanun ve nizam hilafında hareketi görülenler liman memurları tarafından tanzim olunacak zabıt varakaları üzerine, liman reisi tarafından yirmi dört saat zarfında daireye davetle isticvap edilir. Serdedecekleri müdafaata göre tahkikatı lazıme icra ve icap edenler celp ve istima ve tebeyyün edecek hale göre karar tebliğ olunur.
Madde 14- (Mülga: 23.01.2008/5728)[7]
Madde 15- (Mülga: 23.01.2008/5728)[8]
Madde 16- (Mülga: 23.01.2008/5728)[9]
Madde 17- Gemi ve süvarilerinin icabında alacakları kılavuzların liman idarelerince müseccel olması şarttır.
Madde 18- Fırtına sebebiyle limanı terketmek mecburiyeti müstesna olmak üzere rüsumu bahriyeyi vermiyen gemilerin seferine müsaade edilmez.
Madde 19- Mevcut kanun ve nizamların işbu kanuna uymıyan hükümleri mülgadır.
Madde 20- İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir.
Madde 21- İşbu kanunun icrasına Ticaret ve Adliye Vekilleri memurdur.
- Maddenin değişiklikten önceki hali: “Madde 2- Türkiye limanlarına girip çıkan bütün gemiler işbu kanun ahkâmiyle beraber her limanın icabına ve tahakkuk edecek fenni lüzuma göre demir mevkilerini, rıhtımlara yanaşma, ticaret eşyasının boşanma ve yükleme usullerini ve mevaddı müşteilenin çıkarılacağı ve yükletileceği yerleri ve zamanları ve gemilerin limanlarda kalabilecekleri müddetleri velhasılı limanlarda umumî emniyet ve inzibatın teminine ait tedbirleri havi Hükümetçe tanzim ve neşredilecek nizamnameler ahkâmına tebiiyete mecburdur.” ↑
- Maddenin değişiklikten önceki hali: “Madde 7- Limanlar dahilinde seyrüseferin selâmetine engel olabilecek suret ve vaziyette batan bilcümle gemileri ve eşyasını, liman reisliği tarafından tâyin ve gazetelerle ilân edilecek kısa bir müddet içinde, tamamını veya bir kısmını çıkarmağa sahibi veya kaptanı ve acentası mecburdur. Tâyin edilen müddet içinde çıkarmadıkları halde liman daireleri münakaşa yaparak ihale veya emanet suretiyle çıkartırlar. Liman dairelerinin çıkardığı gemi veya enkaz ve eşyayı sahipleri gazetelerle ilân edilecek tarihten itibaren on beş gün içinde bütün masrafları ödiyerek alabilirler. Bu müddet içinde liman dairesinin yaptığı masrafları ödiyerek almazlar ise liman dairesinin müracaatı üzerine Maliye memurları tarafından usulen müzayede ile satılarak işbu masraflar tesviye edilir. Para artarsa müracaatlarında müstehiklerine verilmek üzere Maliye veznesine emanet kaydolunur.” ↑
- Değişiklikten önceki şekli: “Madde 7- Limanlar dahilinde seyir ve seferin selametine engel olabilecek suret ve vaziyette batan bilcümle gemileri ve eşyasını liman reisleri tarafından tayin olunacak kısa bir müddet zarfında çıkarmağa bunların sahip, kaptan ve acentaları mecburdurlar. Bu müddet gazetelerle ilan ve ilişkiler malum olduğu takdirde kendilerine noterlik marifetile de tebliğ edilir.Fenni zaruret veya eşya ve gemiler üzerindeki hukuki vaziyet ve ihtilaf gibi sebeplerle ilişikliler tarafından yapılacak itirazlar üzerine bu müddet İktısat Vekaletince lüzumu kadar uzatılabilir. Sahip, kaptan veya acentaları tarafından tayin edilen müddetler içinde, çıkarılmıyan gemi ve eşyasını, liman idareleri istedikleri gibi çıkartmağa veya imha ettirmeğe salahiyetlidir. Liman idarelerince imha edilmiyerek çıkarılabilen enkaz ve eşyayı çıkarma masraflarını ödeyerek almak üzere sahipleri gazetelerle ilan suretile çağrılırlar. Bu ilandan sonra on beş gün geçtiği halde sahiplerince çıkarma masrafı ödenerek alınmıyan enkaz ve eşya liman idarelerinin müracaatı üzerine malmemurları tarafından satılarak bedeli Hazineye irat kaydedilir. Satış bedeli çıkarma masrafından fazla olursa farkı, müracaatlerinde, Hazinece hak sahiplerine verilir.Batmış olan gemi ve eşyası Devlete ait olduğu surette ilana lüzum kalmaksızın liman idarelerince çıkartılarak malmemurlarına teslim edilir ve çıkarılamıyacak vaziyette olanları imha ettirilir. ” ↑
- Maddenin değişiklikten önceki hali: “Madde 11- İşbu kanım ile ikinci maddede mezkûr nizamnamelere muhalif hareketi sabit olanlardan beş liradan iki yüz liraya kadar ceza alınır. Mükerrirlerden işbu cezalar iki misli olarak alınır.Mücazatı nakdiye kararını ita ve infaza liman reisleri salâhiyettardırlar.” ↑
- Burada yer alan “nizamnamelere” ibaresi “yönetmeliklere” şeklinde değiştirilmiştir. ↑
- Burada yer alan “nizamnameler” ibaresi “yönetmelikler” şeklinde değiştirilmiştir. ↑
- Mülga madde: “Madde 14- Vicahen verilen kararlar katidir. Giyabi kararlar kabili itirazdır. İtiraz müddeti kararın bizzat mahkûma veya sefinesi mürettebatından veya ailesi efradından birisine tebliği tarihinden itibaren tatil günleri müstesna olmak üzere üç gündür. İstida ile itiraz vukuunda yeniden tahkikat yapılarak vicahen karara raptedilir.” ↑
- Mülga madde: “Madde 15- Tenfizi lâzım karara müstenit olan cezayi nakdiler derhal liman reisi tarafından tahsil ve vezneye irat kaydolunur. Cezayi nakdiyi derhal veya defaten ödemiyen veya bu bapta teminat veya kefalet göstermiyenlerin gemileri beş günden on beş güne kadar seyrüseferden menolünur. Bu müddetin hitamında cezayi nakdiyi yine vermek istemiyenlerin gemilerindeki paraları, yoksa alât ve edevatın gayri gemideki eşyayı ve bu da kifayet etmezse teçhizatı ve bunlar da kâfi değil ise gemiler liman reisi tarafından haciz ve mezkûr gemiler gazete ile ilân suretiyle tâyin edilecek gün mahal ve vakitte usulen müzayede ile satılarak esmanından cezayi nakdî alınır ve fazlası var ise kendilerine verilir.” ↑
- Mülga madde: “Madde 16- Yukarıki maddelerde yazılan cezalar mücazatı intibahiyeden olup işbu kanun ve ikinci maddede mezkûr nizamnamelerle herhangi bir hareket Ceza kanununa göre daha ağır bir cezayi ve tazminatı istilzam ederse ait olduğu mahkemelerce kanunun iktizası yapılmak üzere müddeiumumiliğe bildirilir.” ↑
Bir Cevap Yazın