T.C. MALİYE ve GÜMRÜK BAKANLIĞI Millî Emlâk Genel Müdürlüğü
SAYI : Mile – 1/2 Şb. Md. 3130-53/85-12668 ANKARA
KONU : 3091 sayılı Yasa 29/3/1985
SIRA NO: 127
………………………… Valiliğine
İçişleri Bakanlığından alınan 21/2/1985 gün ve İller İdaresi Genel Müdürlüğü ifadeli 430-318-1/994 sayılı yazıda; 4/12/1984 gün ve 3091 sayılı “Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun” hükümlerine göre kamu idareleri, kamu kurumları ve kuruluşları veya bunlar tarafından idare olunan veya Devlete ait veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan sahipsiz yerlere veya menfaati umuma ait olan taşınmaz mallara yapılan tecavüz veya müdahalelerin önlenmesi için vali ve kaymakamlarca doğrudan soruşturma açtırılması halinde, soruşturma ve infaz memurları ile infaz memurlarına teknik yönden yardımcı olmak üzere görevlendirilecek memurların yevmiye ve taşıt giderlerinin hangi idare tarafından karşılanacağı hususunda valiliklerce tereddüde düşüldüğünün anlaşıldığı ifade edilerek, bu konuyu açıklığa kavuşturmak amacıyla, Bakanlığımız tarafından bir genelge yayınlanması istenilmektedir.
Bahse konu Yasanın “Soruşturma ve İnfaz Giderleri” başlıklı 17 nci maddesinin birinci fıkrasında;
“Soruşturma ve infaz memurları ile infaz memurlarına teknik yönden yardımcı olarak görevlendirilecek memurların yevmiye ve taşıt giderleri başvuruda bulunanlar tarafından maliye veznesine yatırılır” denilmektedir.
Bu hükme göre taşınmaz malına yapılan tecavüzün önlenmesi için başvuruda bulunan kamu idareleri ile kamu kurum ve kuruluşları başvuru esnasında infaz giderlerini maliye veznesine yatırması gerekmektedir.
Yine aynı maddenin 3’üncü fıkrasında;
“Üçüncü maddenin son fıkrasına göre görevlendirilecek soruşturma ve infaz memurları ile infaz memurlarına teknik yönden yardımcı olarak görevlendirilecek memurların yevmiye giderleri taşınmaz malın ait olduğu kamu idareleri, kurumlar ve kuruluşlarınca karşılanır” denilmektedir.
Bu hükümden de taşınmaz malın maliki olan kamu idareleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının başvurusu olmadan, vali ve kaymakamlarca, tecavüzün önlenmesi için resen soruşturma açılması halinde masrafların taşınmaz malın maliki olan kamu idaresi, kamu kurum ve kuruluşunca karşılanması gerekeceğinde tereddüt bulunmamaktadır.
Burada tereddüt edilen hususun Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan sahipsiz yerler (Bu tanım içine deniz, göl ve nehir kıyıları da girmektedir) ile menfaati umuma ait olan taşınmaz mallara (bu tanım içine de mer’a, yaylak, kışlak, harman yeri vb. gibi tapulamaca tesbiti yapılıp, tescil harici bırakılan yerler girmektedir.) yapılacak tecavüzlerin önlenmesi için, vali ve kaymakamlarca resen yaptırılan soruşturmaların masraflarının hangi idare tarafından karşılanacağı noktasında toplandığı anlaşılmakta olup, bu konuda aşağıda belirtildiği şekilde işlem yapılmalıdır.
1- Bilindiği gibi Medenî Kanunun 641 inci maddesinde belirtilen sahipsiz yerler, yani ziraate elverişli olmayan dağlar, tepeler, taşlık ve kayalık yerler ile deniz, göl ve nehir kıyıları yine aynı madde ve 3086 sayılı Kıyı Kanununda ifade edildiği gibi Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Diğer bir ifadeyle de bu gibi yerler Devletin denetim ve gözetimi altında bulunmaktadır.
Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan bu gibi taşınmaz malların tecavüzlerden korunması mahallî maliye teşkilatının görevleri arasında bulunduğundan, yukarıda belirtilen yerlere vaki olacak tecavüzlerin önlenmesi için vali ve kaymakamlarca resen yapılacak soruşturmaların giderlerinin mahallî maliye teşkilatınca bütçenin 114-10-1-002-200 tertibinde bulunan ödenekten karşılanması gerekmektedir.
Menfaati umuma ait olan mer’a, yaylak, kışlak, harman yeri vb. taşınmaz mallara gelince; bilindiği üzere bu gibi taşınmaz malların çıplak mülkiyeti Devlete, intifa hakkı ise sınırları içinde bulunduğu köy veya belediyelere ait bulunmaktadır.
Bundan dolayı bu gibi yerlere vaki olacak tecavüzlerin önlenmesi için yapılacak soruşturma masraflarının, intifa sahibi köy veya belediyelerce kendi bütçelerinden karşılanması icap etmektedir.
3- Devlet ormanlarının durumuna gelince; Devlet ormanları tapuda “Maliye Hazinesi” adına kayıtlı olmakla birlikte, 6831 sayılı Orman Kanununun 6 ncı maddesi ile intifaları Orman Genel Müdürlüğüne bırakılmıştır.
Bu nedenle Devlet ormanlarına vaki olacak tecavüzlerin önlenmesi için yapılacak soruşturma masraflarının Orman Genel Müdürlüğünce karşılanması gerekmektedir.
4- Mülkiyeti üçüncü şahıslara ait olup da, 1062 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanarak tasarrufu Devlete geçen taşınmaz mallara vaki olacak tecavüzlerin önlenmesi için yapılacak soruşturma masraflarının, taşınmaz mal malikinin, varsa emanet hesabında bulunan parasından ödenmesi, şayet emanet hesabında parası yoksa 1 inci fıkrada belirtilen şekilde mahallî maliye teşkilatınca karşılanması icap etmektedir.
Diğer taraftan, bahse konu Yasanın 17 nci maddesinin son fıkrasında:
“Soruşturma sonunda tecavüz veya müdahalenin önlenmesine karar verilirse, masrafların mütecavizden tahsili de kararda belirtilir. Bu masrafların tahsiline ait karar fıkrası icra dairesince yerine getirilir” denilmektedir.
Bu bakımdan tecavüz önlendikten sonra ilgili idarece yapılan masrafların mütecavizden icra dairesi marifetiyle tahsilinin sağlanarak, ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilmesi, eğer masraflar 4 üncü fıkra uyarınca malikinin emanet hesabında bulunan parasından karşılanmışsa, o takdirde yine aynı hesaba yatırılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.
BAKAN ADINA
İ. Tâli DİNÇEL
Müsteşar Yardımcısı
Bir Cevap Yazın